Expert's report

Date of the verdict: 11.09.2024 12:34

Autor weryfikowanego wpisu w portalu X stwierdził, że w ubiegłym roku Światowy Kongres Ukraińców wezwał Radę Europy, ONZ i inne organizacje międzynarodowe, by uznały akcję Wisła za czystkę etniczną, za którą Ukrainie należy się od Polski odszkodowanie. To fake news, ponieważ Kongres nie wystąpił z taką inicjatywą w ubiegłym, lecz w 2007 roku. Światowy Kongres Ukraińców przed 60 rocznicą akcji Wisła, która przypadała 28 kwietnia 2007 r. zwrócił się do Rady Europy, OBWE, Unii Europejskiej, a także ONZ, aby te instytucje zmusiły Polskę do przeproszenia za przesiedlenie Ukraińców po II wojnie światowej, a także wypłacenia im odszkodowania za doznane krzywdy. Organizacja zwróciła się także w oddzielnym liście do ówczesnego prezydenta Wiktora Juszczenki, aby poruszył tę kwestię w rozmowach polsko-ukraińskich. Podobnego oświadczenia nie skierowano natomiast do polskich władz. Wbrew temu, co twierdzi autor weryfikowanego xeeta, nie ma natomiast żadnych dowodów na to, że Światowy Kongres Ukraińców ponowił swoje żądania w ubiegłym roku. Akcja „Wisła” czyli operacja przesiedlenia ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski na tzw. Ziemie Odzyskane rozpoczęła się 28 kwietnia 1947 r. Pretekstem stało się zastrzelenie tego dnia przez oddział UPA wiceministra obrony narodowej gen. Karola Świerczewskiego. Wobec ludności ukraińskiej zastosowano odpowiedzialność zbiorową, obejmując ewakuacją wszystkie osoby tej narodowości, włącznie z Łemkami oraz mieszanymi rodzinami polsko-ukraińskimi. W ciągu trzech miesięcy na ziemie zachodnie i północne przymusowo przesiedlono ponad 140 tys. Ukraińców, osiedlając ich tam w możliwie najrzadszym rozproszeniu. Działania te były przeprowadzane w sposób bezwzględny i brutalny przez Grupę Operacyjną „Wisła” pod dowództwem gen. Stefana Mossora. Do akcji skierowano blisko 20 tys. żołnierzy Wojska Polskiego i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, których wspomagała Milicja Obywatelska, Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, oddziały Wojsk Ochrony Pogranicza i Służby Ochrony Kolei. Ludność ukraińska zmuszana była do opuszczania swoich domów w ciągu 2-3 godz. Pozwalano jej zabrać jedynie 25 kg ładunku. W czasie trwania całej operacji przeprowadzano selekcję w celu wykrycia członków UPA i jej sympatyków. Podejrzanych (w sumie ok. 4 tys. osób) kierowano do obozu koncentracyjnego w Jaworznie. Historycy przypuszczają, że najważniejsze decyzje w tej sprawie zapadły na Kremlu, do Warszawy zostały przekazane przez ministra bezpieczeństwa publicznego Stanisława Radkiewicza. W 1990 roku akcję "Wisła" potępił polski Senat. W 2002 roku prezydent Aleksander Kwaśniewski wyraził ubolewanie z powodu jej przeprowadzenia. Natomiast w 60 rocznicę wydarzeń w 2007 roku prezydenci Polski Lech Kaczyński i Ukrainy Wiktor Juszczenko, we wspólnym oświadczeniu potępili akcję „Wisła” i stwierdzili, że była ona sprzeczna z podstawowymi prawami człowieka. Prezydent Juszczenko stwierdził, iż „winowajcą tej operacji był totalitarny reżim komunistyczny”.

Sources

https://galinfo.com.ua/news/svitovyy_kongres_ukraintsiv_vymagatyme_vid_uryadu_polshchi_materialnogo_vidshkoduvannya_poterpilym_vid_operatsii_visla_17632.html https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ukraincy-zadaja-przeprosin-za-Akcje-Wisla-1541034.html https://dzieje.pl/aktualnosci/akcja-„wisla”