Expert's report

Date of the verdict: 18.09.2024 08:38

Wbrew twierdzeniu zawartemu w weryfikowanym wpisie, niszcząca powódź w Środkowo-Wschodniej Europie nie ma nic wspólnego z rzekomymi "atakami USA" i sterowaniem pogodą. Powódź, z którą walczą nie tylko Czechy, ale także Polska, spowodował niż genueński Boris, który jest specyficznym, ale częstym układem meteorologicznym. Powodzie, które we wrześniu 2024 roku objęły Polskę, Czechy, Słowację, Austrię oraz częściowo Niemcy i Węgry, stały się przedmiotem licznych spiskowych teorii. Jedną z nich zaprezentował autor weryfikowanego postu pisząc, że „ataki USA na Europę nasilają się” i dołączając do tego komentarza nagranie szalejącego w Czechach żywiołu. Autor sprawdzanego postu nawet nie sprecyzował, o jakie ataki mu chodzi. To fake news. Jedna z osób komentujących ten post dodała, że powodzie to efekt manipulacji pogodą. „Istnieją ku temu techniczne możliwości. Dlaczego? Dla ich agendy klimatycznej” – napisała mając zapewne na myśli teorie mówiące o istnieniu globalnego rządu. Kolejny komentator dołączył informacje dotyczące projektu ScoPEx (Stratospheric Controlled Perturbation Experiment). Już w 2020 roku #FakeHunter wyjaśniał, że nie jest żadne podejrzany projekt i na czym polega. Prowadzi go grupa naukowców z Uniwersytetu Harvarda. Celem eksperymentu jest, jak wyjaśniał #FakeHunter, „pogłębienie wiedzy na temat aerozoli stratosferycznych, które mogą być istotne dla geoinżynierii słonecznej”. Nie jest to natomiast test geoinżynierii słonecznej jako takiej. Naukowcy chcą obserwować, jak cząsteczki oddziałują na siebie nawzajem z powietrzem w stratosferze oraz z promieniowaniem słonecznym i podczerwonym. Dzięki temu będą wiedzieć, czy jest możliwe znalezienie aerozoli, które mogą zmniejszyć lub wyeliminować utratę ozonu z atmosfery, bez zwiększania innych zagrożeń fizycznych. Ostatecznie ma to doprowadzić do powstrzymania zwiększania się temperatury na Ziemi, co jest największym zagrożeniem klimatycznym. O pojawiających się w mediach społecznościowych spiskowych teoriach dotyczących geoinżynierii pisał także m.in.: magazyn Komputer i Świat oraz Gazeta Wyborcza. „Według niektórych wiążą się one [powodzie – FH] ze sterowaniem pogodą, geoinżynierią i mają być dowodem na to, że powódź, z jaką walczy południe naszego kraju, powstała nie w wyniku sił natury, a przez działania wrogich służb” – napisał Komputer i Świat. Gazeta Wyborcza z kolei przytoczyła system HAARP, który rzekomo miał zostać użyty przez Amerykanów i wpłynął na pogodę w tej części Europy. HAARP pojawił się także w dyskusji pod weryfikowanym postem. High-frequency Active Auroral Research Program (HAARP) to eksperyment, którego celem jest badanie właściwości i zachowania jonosfery. Jak napisała Gazeta Wyborcza: „Za pomocą tego nadajnika naukowcy starają się wzbudzić mały fragment jonosfery i obserwują, co się dzieje. To samo – tylko na o wiele większą, globalną skalę – robią chmury naładowanych cząstek, które wyrzuca i posyła w naszym kierunku Słońce, wywołując od czasu do czasu piękne zorze polarne, ale także zakłócając łączność radiową i uszkadzając systemy przesyłania energii na Ziemi”. Portal Łowcy Burz wyjaśniał czym jest niż genueński. To układ niskiego ciśnienia, który powstaje w regionie włoskiej Genui w północno-zachodniej części Włoch. Niże te powstają w ciepłym i bardzo wilgotnym środowisku – czerpią wilgoć znad basenu Morza Śródziemnego. Tworzą się, gdy zderza się ciepłe i wilgotne powietrze morskie z zimnym alpejskim. Latem i wiosną mogą przynosić intensywne opady deszczu, a zimą śnieżyce. Wędrujący układ niżowy najczęściej przynosi szereg pogodowych zagrożeń w postaci ulew w takich państwach jak m.in. Austria, Niemcy, Czechy oraz Polska. Łowcy Burz podkreślali, że np. niże atlantyckie głównie przemieszają się na wschód, a genueńskie na północ. „Gdy cyklon jest blokowany przez wyże znad Europy Wschodniej pojawia się bardzo duże zagrożenie powodziowe, bo niż może się zatrzymać na danym obszarem nawet na kilka dni i przyczynić się do ekstremalnych sum opadowych” – napisał portal. I przypomniał, że niż genueński był odpowiedzialny za powodzie w Polsce w 1997 i 2010 roku. Prof. Szymon Malinowski z portalu Nauka o klimacie powiedział Wirtualnej Polsce, że niże genueńskie zdarzają się o każdej porze roku. „To, co jest absolutnie nienormalne, to temperatura wody Morza Śródziemnego, co powoduje większą zawartość wody w takim niżu” – dodał. W 2024 roku temperatura wody w Morzu Śródziemnym jest rekordowo wysoka, w sierpniu wynosiła 28,9 stopni Celsjusza. W efekcie np. w rejonie Sudetów Wschodnich doszło do zjawiska meteorologicznego, które można określić mianem ekstremalnego. Meteorolog Damian Zdonek powiedział w telewizji TVN24.pl, jak podawał Business Insider, że opady przekroczyły 400 litrów na m². „To niewyobrażalna suma, która stanowi ponad jedną trzecią rocznych sum opadów dla tych rejonów" – stwierdził. Przytoczona przez Reutersa agencja ratingowa Morningstar DBRS wstępnie oszacowała, że straty spowodowane powodziami w tym regionie Europy mogą przekroczyć miliard euro. Weryfikowany post jest jednym z wielu postów w mediach społecznościowych próbujących znaleźć inne powody powodzi niż naturalne zjawiska meteorologiczne.

Sources

https://www.boell.de/sites/default/files/etc-group_briefing_scopex.pdf https://app.fakehunter.pap.pl/en/raport/7b7d3730-f185-45d8-9687-334d673c14d0 https://www.komputerswiat.pl/aktualnosci/nienaturalne-sygnatury-na-radarach-to-nie-jest-oznaka-sterowania-pogoda/b6b7tcy https://wyborcza.pl/7,75400,31312653,pandemia-wojna-susza-powodz-co-jeszcze-wymysla-w-internecie.html https://lowcyburzpim.pl/niz-genuenski-charakterystyka-jak-powstaje-i-dlaczego-bywa-grozny/ https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/ile-deszczu-spadlo-niewyobrazalna-ilosc/3dnm7xd https://wiadomosci.onet.pl/wroclaw/powodz-2024-nieoficjalnie-dziesiec-ofiar-powodzi-bedzie-znacznie-wiecej/cevy5es https://tech.wp.pl/ten-sam-niz-doprowadzil-do-powodzi-w-1997-r-niz-genuenski-nad-polska,7070614793837504a https://www.reuters.com/world/europe/poland-fortifies-towns-deadly-floods-afflict-central-europe-2024-09-17/