Expert's report

Date of the verdict: 16.09.2022 10:54

Nie, nie jest to dowód na to, że w Polsce drukuje się pieniądze na potęgę. Nowe banknoty w obiegu nie są efektem „dodruku gotówki”, lecz rezultatem wymiany przez NBP zużytych egzemplarzy na nowe. Do sprawdzenia trafił wpis z Twittera zilustrowany zdjęciem trzech banknotów 200-złotowych z kolejnymi numerami seryjnymi. Weryfikowany tweet brzmi: „Dostaję dziesiątki takich zdjęć. Na banknotach kolejne numery seryjne. Drukują pieniądze na potęgę”. To fake news. „Ani to zdjęcie, ani wykreowany przez kogoś wpis, nie są potwierdzeniem rzekomego zjawiska dodruku gotówki w Polsce. To, że bankomat wypłaca nam pieniądze numerowane po kolei, jest zjawiskiem normalnym i wynika ze sposobu zaopatrywania systemu bankomatowego przez Narodowy Bank Polski. Pieniądz musi być drukowany przez bank centralny cały czas, bo banknoty będące w obiegu zużywają się, a w ich miejsce są cały czas wprowadzane nowo wydrukowane pieniądze z konkretną numeracją” – wyjaśnia dr Artur Bartoszewicz ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Najszybciej zużywają się banknoty o mniejszych nominałach (10, 20 i 50 zł) – ich żywotność wynosi od 3 do 5 lat. Banknoty o wartości 100 zł wytrzymują do ośmiu lat, 200-złotowe mogą funkcjonować w obrocie ok. 10 lat. Nie jest także prawdą, że ostatnio mamy do czynienia z lawinowym przyrostem gotówki w obiegu, co sugeruje weryfikowany tweet. Nie potwierdzają tego statystyki NBP, które opisują miary pieniądza. „Te wartości są w Polsce stabilne i nie notujemy żadnych niepokojących zmian. Z miesiąca na miesiąc widać ich stabilizację, a w czerwcu i lipcu nastąpiło wręcz zmniejszenie ilości pieniądza w obiegu. Z jednej strony gospodarka cały czas się rozwija i potrzebuje pieniądza, z drugiej w coraz większym stopniu przechodzimy na płatności elektroniczne” – podkreśla dr Artur Bartoszewicz. Wskaźnik dotyczący gotówki będącej w obiegu i środków na rachunku bieżącym NBP jest obecnie na poziomie ok. 420 mld zł, a dla porównania np. w marcu wynosił 454 mld zł.

Sources

Rozmowa telefoniczna z Arturem Bartoszewiczem z SHG, przeprowadzona 16 września 2022 r. o godz. 10.40. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Trwalosc-banknotow-i-monet-jest-ograniczona-7821688.html https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/miary.html