Expert's report

Date of the verdict: 11.09.2020 19:14

To, czy stosowanie środków dezynfekcyjnych może promować oporność bakterii na poszczególne ich składniki, zwłaszcza powszechnie wykorzystywany alkohol, jest od pewnego czasu przedmiotem naukowej dyskusji. „W 2018 roku grupa australijskich badaczy dowiodła, iż niektóre, ale nie wszystkie, szczepy Enterococcus faecium, bakterii odpowiedzialnej za część wewnątrzszpitalnych zakażeń, były w istocie oporne na działanie 70% alkoholu - wykazano to zarówno umieszczając bakterie w roztworze ze środkiem dezynfekcyjnym, jak również przy wykorzystaniu modelu zwierzęcego” – mówi dr hab. Piotr Rzymski z Zakładu Medycyny Środowiskowej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Obserwacja ta dotyczyła szczepów już opornych na antybiotyki. Choć, jak wykazano na podstawie analizy molekularnej, oporność na alkohol była związana z mutacjami w innych genach. Należy podkreślić, że jest to pojedyncza obserwacja z Australii, dotyczącą wybranych szczepów pojedynczego gatunku bakterii. Oznacza to, że potrzebne są dalsze badania, by sprawdzić czy wykazane zjawisko jest bardziej powszechne. Jak podkreślają mikrobiolodzy: jest prawdopodobne, że za jego wystąpienie odpowiedzialna jest nieprawidłowa aplikacja środków dezynfekcyjnych, bądź używanie zbyt niskiego stężenia alkoholu. „To wszystko nie może przekreślać stosowania środków dezynfekcyjnych, które charakteryzują się przecież bardzo wysoką skutecznością niszczenia rozmaitych patogenów. Ważne są dalsze badania i opracowywanie środków dezynfekcyjnych do zastosowania w warunkach klinicznych, wykorzystujących kombinacje różnych substancji, nie tylko opartych o alkohol” – wyjaśnia Piotr Rzymski. Jego zdaniem właśnie dlatego wypowiedź Dr. Kempa nie mija się zupełnie z prawdą. Jednak nie ma dowodów na to, by oporność na środki dezynfekcyjne oparte o alkohol była rozpowszechniona, mimo iż są stosowane od dawna. „Nie ma więc powodów do siana paniki” – przekonuje dr Rzymski. Zdaniem polskiego specjalisty, dr. Kemp myli się twierdząc, iż nie ma dowodów na skuteczne działanie dezynfektantów opartych o alkohol przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2. „Zostało bowiem wykazane, m.in. przez niemieckich naukowców, w starannie przeprowadzonych badaniach, że środki takie inaktywują wirusa. Nie ma więc żadnych przesłanek, by z nich rezygnować. Wydaje się szokujące, że Dr. Kemp nie zapoznał się z dostępnymi na ten temat publikacjami naukowymi. Są przecież dostępne publicznie od dłuższego czasu”- ocenia dr Rzymski.

Sources

Wypowiedź dr hab. Piotra Rzymskiego z Zakładu Medycyny Środowiskowej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu dla serwisu FakeHunter PAP z dnia 11.09.2020. Pidot, S.J., Gao, W., Buultjens, A.H., Monk, I.R., Guerillot, R., Carter, G.P., Lee, J.Y., Lam, M.M., Grayson, M.L., Ballard, S.A. and Mahony, A.A., 2018. Increasing tolerance of hospital Enterococcus faecium to handwash alcohols. Science Translational Medicine, 10(452): p.eaar6115. Kratzel, A., Todt, D., V’kovski, P., Steiner, S., Gultom, M., Thao, T.T.N., Ebert, N., Holwerda, M., Steinmann, J., Niemeyer, D. and Dijkman, R., 2020. Inactivation of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 by WHO-recommended hand rub formulations and alcohols. Emerging Infectious dmDiseases, 26(7): 1592.