Expert's report

Date of the verdict: 06.09.2024 11:52

Nie ma związku między dymisją szefa szwedzkiej dyplomacji a rosyjskim bombardowaniem wojskowego instytutu w Połtawie na Ukrainie. Minister spraw zagranicznych Szwecji zrezygnował ze stanowiska z powodu konfliktu z premierem rządu, a w ataku rakietowym na Ukrainie nie zginął żaden Szwed. W weryfikowanym xeecie czytamy (w oryginale po angielsku): „Szwedzki minister spraw zagranicznych 'niespodziewanie' podał się do dymisji, ale oczywiście jest to następstwo ataku na instytut wojskowy w Połtawie na Ukrainie Jest to pośrednie potwierdzenie, że duża grupa szwedzkich instruktorów została zaatakowana na Ukrainie(…)”. To nieprawda. Szwedzki minister spraw zagranicznych Tobias Billström podał się do dymisji 4 września, bez podania przyczyn. Szwedzkie media spekulują jednak, że chodziło o spór wewnątrz rządu. Dzień wcześniej w ukraińskiej Połtawie doszło do ataku Rosjan na wojskowy instytut łączności, w którym zginęły 53 osoby, a prawie 300 zostało rannych. Rosja użyła dwóch pocisków balistycznych, a uderzenie nastąpiło tak szybko, że ludzie nie zdążyli ewakuować się do schronu przeciwbombowego. Wśród ofiar byli ukraińscy żołnierze, szkolący się w miejscowym ośrodku edukacyjnym. Rosyjskie media propagandowe połączyły oba fakty i chcąc powiększyć sukces rosyjskiej armii w Połtawie stworzyły narrację o śmierci szwedzkich instruktorów, rzekomo szkolących Ukraińców w tamtejszym instytucie wojskowym. W tym celu spreparowano zrzut ekranu posta opublikowanego przez wolontariuszkę Brittę Ellwangers na Facebooku. We wpisie kobieta miała stwierdzić, że uczyła się ze szwedzkimi instruktorami, którzy teraz nie żyją. Jednak jak ustalił szwedzki serwis fact-checkingowy „Logically Facts”, wpis wolontariuszki został sfałszowany przez kogoś, kto przejął jej konto na Facebooku. Portal skontaktował się w tej sprawie z rzecznikiem prasowym sił zbrojnych. "To jest kampania dezinformacyjna, prawdopodobnie ze strony Rosji" – uzyskał w odpowiedzi. Inny szwedzki serwis "Nyheter" podkreślił, że Szwecja nie szkoli ukraińskich żołnierzy na terytorium Ukrainy, a w ataku rakietowym w Połtawie nie zginął żaden Szwed, a zatem bombardowanie Połtawy nie mogło być powodem rezygnacji ministra spraw zagranicznych Szwecji. Według szwedzkich mediów za decyzją Tobiasa Billströma o odejściu z rządu stał konflikt z premierem Ulfem Kristerssonem. Źródła, na które powołuje się szwedzka gazeta „Expressen”, twierdzą, że Kristersson miał zbytnio ingerować w kompetencje ministra spraw zagranicznych, w tym w proces akcesyjny NATO i uwolnienie oskarżonego o szpiegostwo obywatela Szwecji i unijnego urzędnika Johana Floderusa z aresztu w Iranie. Według dziennika „Aftonbladet” premier Szwecji i minister spraw zagranicznych nie zgadzali się w kilku kwestiach polityki zagranicznej, przede wszystkim w ocenie konfliktu na Bliskim Wschodzie. O ile Kancelaria Premiera kładła nacisk na większe wsparcie dla Izraela, o tyle szwedzkie Ministerstwo Spraw Zagranicznych podkreślało kwestie humanitarne i prawa człowieka w Strefie Gazy. Według dziennika, nie bez znaczenia był także fakt, że kilkukrotnie premier Kristersson sobie przypisywał zasługę wprowadzenia Szwecji do NATO, umniejszając rolę Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Billström był szefem szwedzkiej dyplomacji przez dwa lata. Składając dymisję, oświadczył, że rezygnuje także z mandatu z parlamentarzysty i odchodzi z polityki.

Sources

https://omni.se/billstroms-avgang-anvands-i-ryska-propagandakanaler-kopplas-till-attack-i-poltava/a/nyGbvB https://www.svt.se/nyheter/utrikes/direktrapport-forsamrat-sakerhetslage?inlagg=0d212b45c49618e2aca05a5f4dcf296a https://www.aftonbladet.se/nyheter/a/qPJQ1z/kallor-spelet-bakom-tobias-billstroms-avhopp https://www.pap.pl/aktualnosci/szef-szwedzkiego-msz-rezygnuje-ze-stanowiska-i-odchodzi-z-polityki-mieszanka-smutku-i https://www.washingtonpost.com/world/2024/09/03/russian-missile-strike-poltava/ https://defence24.pl/wojna-na-ukrainie-raport-specjalny-defence24/atak-rakietowy-na-poltawe-zginelo-ponad-40-osob?srsltid=AfmBOoqEVhLwoZfN2BexqueqygAgwOoTcTnkrGB57sSZ75buuAzf3ETq