Expert's report

Date of the verdict: 04.09.2023 09:18

Rozbudowanie polskiej armii do 300 tys. żołnierzy nie będzie kolidowało z przepisami Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie czy Aktu Końcowego negocjacji w sprawie liczebności personelu konwencjonalnych sił zbrojnych w Europie. Do sprawdzenia trafił wpis w języku białoruskim o treści: „Praktyczna realizacja oświadczenia o zwiększeniu liczebności Wojska Polskiego do 300 000 ludzi będzie rażącym naruszeniem Aktu Końcowego negocjacji w sprawie liczebności personelu konwencjonalnych sił zbrojnych w Europie, który Polska podpisała jako członek OUBZ”. Stwierdzenie to jest wielopoziomową nieprawdą. Polska, pomimo przynależności do Układu Warszawskiego, nigdy nie była członkiem Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (ang. Collective Security Treaty Organization, CSTO). CSTO to międzynarodowa organizacja militarna utworzona w celu wspierania bezpieczeństwa i współpracy wojskowej między państwami byłego Związku Radzieckiego. Polska nie należała do tej organizacji. Limity dotyczące personelu wojskowego ustalono w akcie zamykającym rokowania w sprawie stanu osobowego konwencjonalnych sił zbrojnych w Europie (Porozumienie CFE 1A), który w przeciwieństwie do Traktatu o Konwencjonalnych Siłach Zbrojnych w Europie (CFE), nie stanowi umowy międzynarodowej, a jedynie porozumienie o charakterze politycznym. Jak czytamy w odpowiedzi na pytanie zespołu #FakeHunter otrzymanej z Centrum Operacyjnego Ministra Obrony Narodowej, „Mając na względzie fakt, że Porozumienie CFE 1A nie stanowi umowy międzynarodowej, a jedynie porozumienie o charakterze politycznym, potencjalne zwiększenie stanu liczebności Sił Zbrojnych RP ponad limit przewidziany w Porozumieniu CFE-1, nie będzie stanowiło naruszenia prawa międzynarodowego”. Należy także zaznaczyć, że Porozumienie CFE 1A zawiera w swojej treści mechanizm umożliwiający zarówno obniżenie, jak i zwiększenie limitu personelu. Ponadto określona w dokumencie liczba personelu wojskowego dotyczy żołnierzy zawodowych stacjonujących na lądzie w strefie stosowania Traktatu CFE, co oznacza, że personel Marynarki Wojennej nie jest, co do zasady, uwzględniany w tej liczbie. Zgodnie z określonymi w Porozumieniu CFE 1A ograniczeniami, również żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej nie podlegają narodowemu limitowi personelu określonemu w CFE 1A, z wyjątkiem kadry dowódczej tego rodzaju Sił Zbrojnych RP. Nie sposób pominąć faktu, że Federacja Rosyjska w 2007 r. jednostronnie zawiesiła implementację Traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, a 16 maja br. Kreml wypowiedział tę międzynarodową umowę. A to oznacza, że inne państwa nie muszą stosować postanowień Traktatu w stosunku do Rosji. Już w 2011 r. państwa NATO ogłosiły, że w związku z niewypełnianiem przez Rosję postanowień traktatowych, one także nie będą ich przestrzegać w odniesieniu do niej. Wojciech Sobota

Sources

Odpowiedź mailowa Centrum Operacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej otrzymana 1 września 2023 r. o godz. 15:48 https://www.prawo.pl/akty/dz-u-1995-15-73,16796581.html https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2023-05-17/gest-bezsilnosci-rosja-wypowiada-traktat-cfe https://www.osce.org/files/f/documents/8/b/14093.pdf https://www.gov.pl/web/obrona-narodowa/zwiekszenie-liczebnosci-wojska-polskiego- https://www.gov.pl/web/obwe/konferencja-panstw-stron-traktatu-o-konwencjonalnych-silach-zbrojnych-w-europie-z-udzialem-sekretarza-stanu-arkadiusza-mularczyka2