Expert's report

Date of the verdict: 25.11.2021 10:15

W zgłoszonym do weryfikacji wpisie na Twitterze pojawia się sugestia, że przykład Gibraltaru, gdzie władze rzekomo odwołały Boże Narodzenie z powodu wzrostu zakażeń koronawirusem, świadczy o braku skuteczności szczepień. Takich wpisów w mediach społecznościowych, podkreślających duży wzrost zakażeń w krajach, gdzie zaszczepiono większość społeczeństwa, było znacznie więcej i zyskiwały one dużą popularność. Wcześniej, podobne wnioski co do skuteczności szczepień Internauci wysnuwali z sytuacji pandemicznej w Irlandii. W obu przypadkach to dezinformacja. Jak wynika z danych opublikowanych na portalu ourworldindata.org, wszyscy mieszkańcy Gibraltaru powinni zostać już w pełni zaszczepieni, a niektórzy przyjęli 3 dawkę szczepionki przeciwko Covid-19. Mimo to zanotowano tam ostatnio wzrost liczby zakażeń koronawirusem - 17 listopada było 87 nowych zakażeń. Dlatego władze Gibraltaru, m.in. w komunikacie z 18.11.21, ostrzegają przed ryzykiem zakażenia związanym ze spotkaniami w zamkniętych pomieszczeniach i zaostrzają przepisy antycovidowe. Media napisały nawet, że Gibraltar „odwołał” Boże Narodzenie. Dziennik „Daily Express” donosił na swojej stronie internetowej 17.11.21, że władze Gibraltaru wezwały mieszkańców do ograniczenia kontaktów dopóki trwa szczepienie 3 dawką i odwołał spotkania świąteczne, które miały się odbyć w publicznych instytucjach. Rząd „stanowczo odradza” też organizowanie w ciągu kolejnych 4 tygodni, a więc jeszcze przed Bożym Narodzeniem, dużych spotkań towarzyskich. Nikt więc Świąt nie odwołuje. Czy jednak reakcja władz Gibraltaru – niektóre media napisały o „panikowaniu” w obliczu nie tak znów drastycznego wzrostu liczby zakażeń – świadczy o niepowodzeniu szczepień? Nie. Wystarczy spojrzeć na wykresy obrazujące liczbę zgonów z powodu koronawirusa na liczącym 33 tys. mieszkańców Gibraltarze, aby przekonać się o skuteczności szczepień. W szczycie zachorowań w styczniu br., kiedy ówczesna fala zachorowań została wywołana wariantami koronawirusa ok. 3-razy mniej zakaźnymi niż obecna, notowano nawet 4 zgony dziennie, obecnie nikt na koronawirusa nie umiera. Liczba nowych zakażeń także wydaje się spadać. Średnia dzienna liczba zakażeń wynosi już 46. Czyli 37 proc. rekordowej liczby zachorowań z 7 stycznia z jesienno-zimowej fali. Przeciwnicy szczepień, którzy widzą w Gibraltarze dowód na bezskuteczność wakcynacji przeciwko Covid-19, podobnie oceniali niedawno sytuację w Irlandii, gdzie nastąpił wzrost liczby zakażeń pomimo zaszczepienia w pełni 75,92 proc. społeczeństwa. W rozmowie z Fake Hunterem dr Piotr Rzymski z Zakładu Medycyny Środowiskowej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu wyjaśnia dlaczego to błędny sposób rozumowania. Po pierwsze, dr Rzymski zwraca uwagę, że w Irlandii nie ma na razie mowy o potencjalnej odporności zbiorowiskowej, zwłaszcza z tego powodu, że wariant delta jest bardziej zakaźny. „Poprzeczka dla odporności zbiorowiskowej została znacząco wywindowana” – mówi dr Rzymski. „Próg dla odporności zbiorowiskowej zależy od skuteczności szczepionki w zakresie ochrony przed infekcją; różne preparaty mają różną wyjściową skuteczność ochrony, a poza tym może ona spadać w czasie na skutek spadku surowiczego poziomu neutralizujących przeciwciał IgG. Zależy też od bazowego współczynnika reprodukcji wirusa, który informuje ile potencjalnie nowych osób zakazić może zakażony. Warianty cyrkulujące w 2020 r. miały wartość 2,5, wariant alfa - 4, wariant delta między 6-7 (a wg niektórych analiz 8). Z drugiej strony, poprzednia, jesienna fala wywołana była wariantami ok. 3-razy mniej zakaźnymi niż obecna. Mówiąc jeszcze inaczej, bez szczepień powinniśmy widzieć ok. 3-krotne wzrosty wszystkich wskaźników, w tym hospitalizacji i zgonów. Nie widzimy nic takiego. Priorytetem wakcynacji jest łagodzenie skutków klinicznych zakażenia. To jest cel pierwszorzędowy: mniej hospitalizacji i zgonów, sprowadzanie patogenu do nieistotnego klinicznie (nikt się przeziębieniem nie będzie przejmował)” – wylicza dr Rzymski. „7-dniowa średnia zgonów z powodu COVID-19 w Irlandii to sześć, ale w listopadzie przez większość dni z powodu COVID-19 nikt nie umierał, choć w cyrkulacji jest 3-krotnie bardziej zakaźny wariant niż rok temu. Według danych służb epidemiologicznych do 13 listopada 2021 r. 71 proc. pacjentów hospitalizowanych na OiOM w Irlandii nie była w pełni zaszczepiona lub była niezaszczepiona wcale” – podsumowuje dr Rzymski.

Sources

Wypowiedź mailowa dr Piotra Rzymskiego z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Zakładu Medycyny Środowiskowej, 18.11.2021, godz. 22:26 Statystyka zachorowań i szczepień na Gibraltarze i w Irlandii: https://ourworldindata.org/covid-vaccinations Liczba zakażeń, zgonów i statystyka szczepień, Gibraltar, 25.11.21: https://graphics.reuters.com/world-coronavirus-tracker-and-maps/countries-and-territories/gibraltar/ https://www.gibraltar.gov.gi/press-releases/public-health-guidance-for-festive-period-2021-8602021-7450 https://www.newsweek.com/christmas-celebration-gibraltar-vaccine-coronavirus-cases-1650610 https://www.express.co.uk/news/world/1522994/Gibraltar-news-covid-cases-mixing-Christmas-party-cancelled-vaccine-booster