Expert's report

Date of the verdict: 30.08.2024 11:39

Nie jest prawdą, że Ukraina nie finansuje pochówku żołnierzy, którzy zginęli w obwodzie kurskim. Ukraińcy polegli za ojczyznę mają prawo do bezpłatnego pogrzebu, bez względu na to, czy ponieśli śmierć na Ukrainie, czy poza jej granicami. Tymczasem na kontach powiązanych z kremlowską propagandą upowszechniane jest nagranie, na którym słyszymy głos anonimowej Ukrainki, matki poległego żołnierza pokazującej pismo zawierające odmowę wypłaty odszkodowania. Kobieta tłumaczy, że pozbawiono ją pomocy finansowej, gdyż syn zginął w obwodzie kurskim, a nie na Ukrainie. Autor wpisu twierdzi, że Kijów w takiej sytuacji nie pokrywa kosztów pogrzebów żołnierzy, ponieważ polegli zagranicą. Nie jest to prawdą. Ukraińskie prawo przewiduje bezpłatny pochówek dla wszystkich żołnierzy zmarłych podczas działań wojennych i nie zawiera żadnych wyłączeń dotyczących śmierci poza granicami kraju. Zgodnie z ustawą „Про поховання та похоронну справу” („O pochówku i sprawach pogrzebowych”) koszty pogrzebu mogą być opłacane z różnych źródeł, w zależności od tego, jaki status posiadał zmarły. Przepisy nie warunkują natomiast wypłaty od zgonu na terenie własnego kraju. Za organizację pogrzebu tzw. bohaterów Ukrainy i osób odznaczonych medalami za odwagę, płaci budżet państwa. Natomiast koszt pochówku pozostałych uczestników działań wojennych ponoszą władze lokalne. Ponadto zgodnie z instrukcją ministra obrony, niektóre wydatki, takie jak zakup trumny, wieńców czy flagi państwowej odbywają się na koszt jednostki wojskowej, w której służył poległy żołnierz. Z kolei, jak czytamy na stronie internetowej Stowarzyszenia Miast Ukrainy, niektóre samorządy lokalne zatwierdziły własne procedury zwrotu wydatków na pochówek personelu wojskowego. Zwroty te dokonywane są nie na rzecz obywateli, lecz bezpośrednio na rzecz przedsiębiorców wykonujących usługi pogrzebowe na podstawie umowy dwustronnej (jednostka samorządu terytorialnego – przedsiębiorstwo) lub trójstronnej (jednostka samorządu terytorialnego – przedsiębiorstwo – obywatel). Sytuacja opisana w weryfikowanym filmie jest zatem niewiarygodna i nie ma potwierdzenia w doniesieniach lokalnych mediów. Te zapewne rozpisywałyby się o problemach rodzin poległych żołnierzy pozostawionych samym sobie, a tymczasem w sieci nie ma żadnego śladu takich interwencji. Od 6 sierpnia, kiedy zaczęła się ukraińska kontrofensywa w obwodzie kurskim, ukraińskie serwisy publikują liczne doniesienia o zgonach żołnierzy poległych pod Kurskiem oraz terminach i miejscu ich ostatniego pożegnania. Powołują się przy tym często na informacje ze stron internetowych lokalnego samorządu, co dowodzi, iż jest on zaangażowany w organizację pochówku. Relacje ukraińskich mediów z pogrzebów dowodzą również tego, iż są one organizowane bardzo szybko – zaledwie kilka dni po śmierci danego żołnierza.

Sources

https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1102-15#n141 https://auc.org.ua/novyna/vidshkoduvannya-vytrat-za-pohovannya-zahysnykiv-ukrayiny-rekomendaciyi-amu-dlya-gromad https://fakty.com.ua/ua/ukraine/suspilstvo/20240813-vyplaty-za-zagyblyh-vijskovyh-2024-yak-otrymaty-shho-znadobytsya-ta-rozmir-dopomogy/ https://pkrv.dp.gov.ua/news/znovu-tyazhka-vtrata-11343 https://varta1.com.ua/news/u-kurskiy-oblasti-zaginuv-saper-z-lvivshchini-mar-yan-stankevich_384937.html https://vsn.ua/news/zaginuv-u-kurskiy-oblasti-na-volin-vostannje-povernetsya-geroy-bogdan-gonchar-48455