Expert's report

Date of the verdict: 05.01.2021 13:20

Nie ma żadnych naukowych dowodów na to, by ofiary pandemii grypy hiszpanki z lat 1918-19 zmarły z jakichkolwiek innych powodów niż ta właśnie infekcja. Nic również nie wskazuje na jakikolwiek związek pomiędzy szczepieniami a śmiertelnością tej odmiany grypy. Zgłoszony do weryfikacji materiał został opublikowany 21.12.2020 r. na stronie medycyna-komórkowa.com pod tytułem „Grypa hiszpanka z 1918 roku; zmarli tylko zaszczepieni”. Tekst opiera się na tezach zawartych w książce „Vaccination Condemned” autorstwa Eleanor McBean, z których najważniejszą jest stwierdzenie, że głównym źródłem śmiertelności grypy hiszpanki były masowe szczepienia rozpoczęte w tym okresie w USA. Zgłaszający pyta, czy rzeczywiście ofiary „hiszpanki” nie umarły na grypę, tylko zabiła je eksperymentalna szczepionka na zapalenie opon mózgowych? Nie ma żadnych naukowych dowodów, by takie twierdzenie było prawdą. Wpis na stronie medycyna-komórkowa.com jest niemal dosłownym tłumaczeniem anglojęzycznego tekstu publikowanego w 2020 roku na wielu stronach propagujących pseudonaukowe teorie, w szczególności zaś zajmujących się tematyką domniemanej szkodliwości szczepień. Wyszukiwanie google odnotowuje w 2020 roku ok. 150 publikacji internetowych zaczynających się od frazy „Would you be surprised or concerned to learn that the 1918 +Spanish Flu+ had nothing to do with Spain and might not have been a flu at all”, której polskie tłumaczenie rozpoczyna tekst na stronie medycyna-komórkowa.com. Poszukiwanie pierwotnego źródła tego tekstu nie jest przedmiotem niniejszego fact-checku, ale warto zaznaczyć, że niektóre pojawiające się w nim cytaty z książki Eleanor McBean można odnaleźć w publikacjach internetowych sięgających 2004 roku. Cytowana we wpisie Eleanor McBean jest autorką kilku książek próbujących udowodnić rzekomą szkodliwość szczepionek, takich jak „The Poisoned Needle” (Zatruta igła) czy cytowane w zgłoszonym wpisie „Vaccination Condemned” (Potępione szczepienie). Żaden z tych tytułów nie dochowuje rygorów stawianych przed publikacjami naukowymi. Rzekome zaś dowody na szkodliwość szczepień przedstawione są w następujący sposób: „O ile mogłam się dowiedzieć, grypa dotknęła tylko osób zaszczepionych. Ci, którzy odmówili zastrzyków, uniknęli grypy. Moja rodzina odmówiła wszystkich szczepień, więc cały czas byliśmy zdrowi. Wiedzieliśmy z nauk zdrowotnych Grahama, Trail’a, Tildena i innych, że ludzie nie mogą zanieczyścić organizmu truciznami bez powodowania chorób.”. Mamy tu zatem do czynienia z argumentacją stricte nienaukową obarczoną podstawowymi błędami poznawczymi takimi jak wyciąganie nadmiernie daleko idących wniosków na podstawie zbyt małej ilości danych („moja rodzina”), czy też mylenie korelacji z wynikowością (z faktu, że kilka niezaszczepionych osób, czyli rodzina autorki, nie zachorowało na grypę hiszpankę w żaden sposób nie wynika, że pomiędzy tymi faktami zachodzi związek przyczynowo-skutkowy). Prezentując swoje teorie autorka używa sformułowań takich jak: „o ile mogłam się dowiedzieć”, „mówi się”, „pewien żołnierz (…) powiedział mi”, które uniemożliwiają zidentyfikowanie i ewentualne określenie wiarygodności źródeł, z których korzysta, o ile korzysta z jakichkolwiek. Z kolei o poziomie wiedzy medycznej Eleanor McBean świadczy nazywanie szczepienia „wstrzykiwaniem trucizny”. Nie jest celem niniejszego fact-checku obalanie wszystkich nieprawdziwych stwierdzeń, nielogiczności i absurdalnych tez padających w publikacji ze strony medycyna-komórkowa.com oraz w książkach Eleanor McBean. Do obalenia tytułowej tezy, że na grypę hiszpankę zmarli tylko zaszczepieni, wystarczy informacja, że pośród regionów i społeczności najbardziej dotkniętych przez tę pandemię znaczną część stanowiły takie, gdzie żadnych szczepień na masową skalę w tamtym okresie nie prowadzono. Do najbardziej dotkniętych pandemią należeli np. Indianie z Alaski, wśród których śmiertelność hiszpanki wyniosła ok. 40 proc., mieszkańcy Nauru (16 proc. śmiertelności) czy też Zachodniego Samoa, gdzie zaraziło się 90 proc. mieszkańców, zmarło zaś 30 proc. mężczyzn, 22 proc. kobiet i 10 proc. dzieci. Niezwykle wysoką śmiertelność tej odmiany grypy odnotowano również w Iranie oraz RPA, gdzie również brak zbieżności czasowej pomiędzy pandemią hiszpanki a masowymi szczepieniami.

Sources

Dostęp 5.01.2020 r. godz. 14.00 https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(06)69895-4/fulltext https://www.webcitation.org/5gZqOpdgM?url=http://www.pandemicflu.gov/general/greatpandemic.html https://theconversation.com/south-africa-bungled-the-spanish-flu-in-1918-history-mustnt-repeat-itself-for-covid-19-133281 https://www.scribd.com/document/94611154/The-Poisoned-Needle-by-Eleanor-McBean-1957-VACCINATION-A-MEDICAL-DELUSION-By-Rex-U-Lloyd http://deletionpedia.org/en/Eleanor_McBean