Raport eksperta

Data werdyktu: 26.04.2024 12:58

To prawda, chociaż Ukraińcy w wieku poborowym przebywający w Niemczech nie mogą liczyć na automatyczne otrzymanie niemieckiego dokumentu zastępującego tymczasowo ich paszport. Poza tym ukraińscy uchodźcy do przedłużenia pobytu w Niemczech i zachowania prawa do pobierania od państwa niemieckiego ochrony przysługującej z racji statusu, wcale nie potrzebują paszportu. Obywatele Ukrainy przebywający w Niemczech, tak jak i obywatele innych państw spoza Unii Europejskiej, którzy nie posiadają paszportu lub ich paszport stracił ważność, mają prawo wystąpić do władz landowych o przyznanie zastępczego, tymczasowego dokumentu podróżnego tzw. szarego paszportu uprawniającego do poruszania się w strefie Schengen. Tego typu dokument wydaje się jednak wyłącznie w wyjątkowych przypadkach, ponieważ wiąże się to z naruszeniem suwerenności paszportowej innego państwa. Tak więc – każdy może ubiegać się o przedłużenie bądź wydanie dokumentu tymczasowo uprawniającego do przekraczania granicy i podróżowanie w strefie Schengen, ale to nie oznacza automatycznie pozytywnego rozpatrzenia wniosku. W związku z krążącymi w internecie informacjami o tym, że niemieckie urzędy ds. cudzoziemców mogą przedłużać paszporty (również) ukraińskim mężczyznom w wieku poborowym, którzy zgodnie z niedawną decyzją Ministerstwa Spraw Zagranicznych Ukrainy zostali objęci ograniczeniem usług konsularnych, skierowaliśmy prośbę o wyjaśnienie tej kwestii do Krajowego Urzędu Imigracyjnego Berlina. Rzecznik urzędu w przesłanym naszemu serwisowi 26.04. 2024 r mailu w taki sposób ustosunkował się do sprawy: „Krajowy Urząd Imigracyjny nie otrzymał żadnych oficjalnych informacji na ten temat (decyzji MSZ ws. ograniczenia usług konsularnych dla obywateli Ukrainy w wieku poborowym – red.). Przyznawanie i przedłużanie zezwolenia na pobyt w celu otrzymania tymczasowej ochrony dla uchodźców z Ukrainy nie wymaga zgodnie z prawem posiadania ważnego paszportu, o ile można w inny sposób ustalić tożsamość danej osoby. Prawo pobytu w Niemczech i wszystkie związane z nim prawa pozostają w mocy niezależnie od takiej (mobilizacyjnej – red.) decyzji rządu ukraińskiego. Jeśli ukraińskie ambasady i konsulaty odmówią obywatelowi Ukrainy wydania lub przedłużenia ważności ukraińskiego paszportu wyłącznie z powodu niedopełnienia służby wojskowej, Krajowy Urząd Imigracyjny tylko w wyjątkowych przypadkach wyda odpowiednie dokumenty zastępcze na potrzeby podróży międzynarodowych lub przekraczania granicy. Rozporządzenie w sprawie pobytu wymaga od władz imigracyjnych wydania niemieckiego dokumentu zastępczego poborowym tylko wtedy, gdy istnieją ku temu ważne powody. Obowiązkowa służba wojskowa jest prawnie uznawana za uzasadniony obowiązek obywatelski. Odpłatnie procedowane wnioski o wydanie niemieckiego dokumentu podróży musiałyby podlegać wnikliwej ocenie i z reguły miałyby charakter odmowny”. Szacuje się, że w Niemczech przebywa blisko 200 tys. ukraińskich mężczyzn wieku poborowym (dane z lutego 2024 r.), a w całej Unii Europejskiej ok. 750 tys. Wyłączeni ze służby wojskowej są ojcowie wielodzietnych rodzin, studenci, doktoranci i osoby z określonymi niepełnosprawnościami oraz pracownicy krytycznych dla państwa sektorów (energetyka, kolej itd.). 25 kwietnia na niemieckojęzycznym portalu Deutsche Welle ukazał się artykuł p.t. „Żadnych paszportów dla Ukraińców za granicą – co teraz?”, w którym czytamy: „Przepisy dotyczące obowiązku rejestracji stanowią, że obywatele Ukrainy mogą korzystać z usług konsularnych za granicą dopiero po wyjaśnieniu, czy zarejestrowali się do służby wojskowej. W przeciwnym razie grozi im grzywna w wysokości od 510 do 850 hrywien (ok. 12-20 euro), a także odmowa świadczenia usług konsularnych i do 1700 hrywien (ok. 40 euro) za powtarzające się wykroczenia”. W artykule autorzy cytują komentarz rzecznika prasowego Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Maksymiliana Kalla, który w ostatnią środę na konferencji prasowej zapewnił, że postrzega działania władz ukraińskich "jako kwestię konsularną, która leży wyłącznie w rękach władz ukraińskich". Kall podkreślił, że nie wpłynie to na status ochrony uchodźców z Ukrainy, "niezależnie od tego, czy są to kobiety czy mężczyźni".

Żródła

https://service.duesseldorf.de/suche/-/egov-bis-detail/dienstleistung/145/show https://service.duesseldorf.de/suche/-/egov-bis-detail/dienstleistung/145/show https://www.ludwigsburg.de/-/dienstleistungen/passersatz-fuer-auslaender-aus-nicht-eu-staaten-reiseausweis-fuer-auslaender-beantragen/vbid1657 https://www.dw.com/de/keine-p%C3%A4sse-mehr-f%C3%BCr-ukrainer-im-ausland-und-nun/a-68919046tur-86de2f59-100.html https://www.deutschlandfunkkultur.de/ukrainische-maenner-in-deutschland-schwierigkeiten-bei-der-mobilisierung-dlf-kul Odpowiedź mailowa rzecznika Landowego Urzędu ds. Imigracji w Berlinie, 26.04.2024, godz. 12.14, przesłana przez Marcusa Jähnke, Landesamt für Einwanderung, Abt. G - Grundsatz und Querschnitt, Referent G 2 (Grundsatz) Ostatni dostęp do wszystkich linków: 26.04.2024