Raport eksperta

Data werdyktu: 22.04.2024 08:00

To fake news, którego autor wykazał się dużą niewiedzą o zasadach wypłacania unijnych funduszy krajom członkowskim. Komisja Europejska nie decyduje o kursie wymiany przekazywanych środków, ponieważ są one wypłacane w walucie unijnej. Pieniądze z KPO w euro (w sumie 34,5 mld euro w formie pożyczek i 25,3 mld euro w formie dotacji) trafią na specjalny rachunek walutowy w Polsce i to minister finansów dokona ich przewalutowania, gdy zajdzie potrzeba ich wykorzystania. Tymczasem autorka wpisu opublikowanego 18 kwietnia w portalu X zamieściła zrzut ekranu wiadomości, z której wynika, że pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) zostaną wypłacone Polsce według kursu 7,43 zł za 1 euro plus odsetki. To fake news. Ponadto nie jest prawdą, że Polska będzie spłacała zobowiązania zaciągnięte wobec UE przez 50 lat. Wpis opiera się na fałszywym założeniu, że to Komisja Europejska arbitralnie ustala kurs wymiany, według którego unijne środki są przeliczane na waluty krajowe. W rzeczywistości zaś KE przekazuje Polsce kolejne transze środków na finansowanie KPO w euro, a nie w złotych, a zatem Unia nie musi ustalać przelicznika. „Środki te trafiają ostatecznie w EUR na rachunek walutowy ministra finansów i to strona polska dokonuje ich przewalutowania w momencie, gdy zachodzi potrzeba ich wykorzystania na finansowanie inwestycji KPO” – podkreśla Departament Komunikacji i Promocji Funduszy Europejskich w odpowiedzi udzielonej serwisowi FakeHunter. Na realizację KPO Polska otrzyma środki częściowo w formie bezzwrotnych dotacji, częściowo zaś w postaci pożyczek podlegających spłacie. Komisja Europejska przekaże je po złożeniu i zaakceptowaniu kolejnych (łącznie będzie ich 9) wniosków o płatność. Wbrew temu, co twierdzi autorka fake newsa, KE wypłaci środki, w tym pożyczkę w pełnej należnej Polsce kwocie, bez pomniejszenia o jakiekolwiek koszty lub doliczenia jakiejkolwiek kwoty odsetek. Okres spłaty pożyczki wyniesie zaś 30 (a nie 50) lat, przy czym będzie obowiązywał okres karencji. Spłata odsetek rozpocznie się 12 miesięcy po dacie wypłaty pożyczki. Natomiast spłata rat kapitałowych rozpocznie się dopiero po 10 latach od tej daty. Kapitał do spłaty dzielony jest na równe roczne raty na okres 20 lat. Harmonogram spłat pożyczek przekazywany jest Polsce każdorazowo po wypłacie kolejnej transzy wypłacie pożyczki. Jak podkreśla biuro prasowe Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, koszt pożyczek (rozumiany jako oprocentowanie wyemitowanych obligacji) uzyskanych za pośrednictwem KE jest niższy w porównaniu do kosztu, jaki wygenerowałaby indywidualna emisja obligacji. Wynika to ze znacznie wyższej oceny kredytowej UE jako dłużnika na rynkach finansowych. W grudniu 2023 r. do Polski wpłynęło 5 mld euro z programu RePowerEU będącego częścią KPO przeznaczonego na odchodzenie od rosyjskich paliw kopalnych i inwestycje w zielone technologie. 15 kwietnia została Polsce przekazana pierwsza transza KPO w wysokości 6,3 mld euro. W 2024 r. przewidywany jest napływ kolejnych środków z drugiego i trzeciego wniosku o płatność. Polska do 2026 r ma w sumie otrzymać z KPO 59,8 mld euro (w tym 34,5 mld euro w formie pożyczek i 25,3 mld euro w formie dotacji).

Żródła

Odpowiedź mailowa udzielona przez Departament Komunikacji i Promocji Funduszy Europejskich w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej 19 kwietnia 2024 r. o godz. 13.41 https://www.gov.pl/web/planodbudowy/polska-otrzymala-27-mld-zl-z-pierwszego-wniosku-o-platnosc-z-kpo