Raport eksperta

Data werdyktu: 24.02.2022 11:00

Ani Finlandia ani Szwecja nie zgłosiły na razie chęci natychmiastowego wstąpienia do NATO. Oba te kraje jedynie współpracują z Sojuszem Północnoatlantyckim, ale do niego nie należą, podobnie zresztą jak kilka innych krajów europejskich: Austria, Cypr, Irlandia i Malta. Szwecja i Finlandia pozostają neutralne, ale współpracują z krajami Sojuszu Północnoatlantyckiego, m.in. przeprowadzając wspólne ćwiczenia na swoim terytorium. W ub. tygodniu rozpoczęły się np. ćwiczenia szwedzkich oraz amerykańskich sił powietrznych. Pytana dziś przez dziennikarzy o członkostwo Szwecji w NATO, w związku z atakiem Rosji na Ukrainę, szwedzka premier Magdalena Andersson, odpowiedziała, że "nie ma takiego planu". O podjęcie decyzji w sprawie członkostwa w NATO - jak podaje PAP - nalegają szwedzkie opozycyjne partie: liberalno-konserwatywna Umiarkowana Partia Koalicyjna, Chrześcijańscy Demokraci oraz Partia Centrum. Sprawę członkostwa Finlandii w NATO skomentował też dziś prezydent tego kraju Sauli Niinisto. "Pojawia się wiele błyskawicznych komentarzy: podanie (o członkostwo w NATO – PAP) dzisiaj, a jutro członkostwo. Te emocjonalne reakcje są zrozumiałe, ale nie mają racji bytu w realnym świecie" – powiedział Niinisto. Dodał, że Finlandia jest w bliskim kontakcie z partnerami. Podał, że rozmawiał rano z premierem Szwecji, z którą Finlandia współpracuje ściśle w kwestiach obrony. Z koeli, Sanna Marin, fińska premier oświadczyła, że Finlandia utrzymuje "opcję NATO", czyli możliwości przystąpienia do Sojuszu, "w razie, gdyby wymagała tego sytuacja bezpieczeństwa". W Finlandii i Szwecji, wróciła bowiem dyskusja na temat ewentualnego członkostwa w NATO, wywołana przygotowaniami Rosji do inwazji na Ukrainę i ubiegłorocznymi żądaniami Kremla aby nie powiększać Sojuszu, a wręcz wrócić do stanu sprzed poszerzenia z 1999 roku, kiedy do NATO weszły Polska, Czechy, Węgry. W Finlandii jest wśród polityków coraz więcej zwolenników wstąpienia do NATO, mimo że premier tego kraju jeszcze pod koniec stycznia – cytowana przez agencję Reuters – zapewniała, że jest bardzo mało prawdopodobne aby w trakcie trwania jej kadencji doszło do wstąpienia Finlandii do NATO. Jak podały fińskie media, posłanka Ligi Zielonych (współtworzącej obecny rząd Finlandii) Noora Koponen, napisała 22.02 na Twitterze, że zmieniła zdanie w sprawie członkostwa Finlandii w NATO i jest teraz na tak. Podobnie inna posłanka Ligi Zielonych, Sofia Virta, przyznała, że wspiera akcesję Finlandii do NATO. Wcześniej poparcie dla wstąpienia w szeregi sojuszu wyraził także Atte Harjanne, wiceprzewodniczący Ligi Zielonych. Poszerzenie NATO o Finlandię i Szwecję jest wbrew żądaniom Kremla kwestią otwartą, co wielokrotnie podkreślał przewodniczący Sojuszu, Jens Stoltenberg, m.in. 17.02 na antenie TVP Info, a wcześniej, 24.01, na spotkaniu z ministrem spraw zagranicznych Finlandii Pekka Haavisto (nota bene polityka Ligi Zielonych) i szwedzką szefową dyplomacji Ann Linde. „To od Finlandii i Szwecji zależy, jaką wybiorą drogę. Nie od Rosji, czy kogokolwiek innego. Suwerenne narody mają prawo do samostanowienia, a NATO będzie to zawsze szanować. Inni też muszą to uszanować” – powiedział wówczas Stoltenberg. Obecna na spotkaniu minister Linde stwierdziła z kolei, że Szwecja nie była dotąd z nikim w sojuszu wojskowym i ten stan „bardzo dobrze służył bezpieczeństwu jej kraju w niezwykle trudnych czasach”. Szwecja bardzo blisko współpracuje za to z Finlandią i ma porozumienia dotyczące współpracy wojskowej z 20 krajami NATO.

Żródła

Dostęp do źródeł 24.02.22, godz. 11:00 https://www.maaseuduntulevaisuus.fi/politiikka/artikkeli-1.1807369 https://www.reuters.com/world/europe/swedish-defence-minister-look-measures-help-ukraine-2022-02-24/ https://www.tvp.info/58579112/sekretarz-generalny-nato-w-programie-gosc-wiadomosci-jens-stoltenberg-rosja-moze-zaatakowac-w-kazdej-chwili Wywiad z Jensem Stoltenbergeiem, na antenie TVP Info, 17.02.2022: https://vod.tvp.pl/video/gosc-wiadomosci,17022022,58191309 https://www.verkkouutiset.fi/vihreiden-kansanedustaja-muutti-kantansa-natoon/#54179f03 https://www.nato.int/cps/en/natohq/opinions_191039.htm https://www.wilsoncenter.org/article/sisters-not-twins-prospects-finland-and-swedens-nato-accession