Raport eksperta

Data werdyktu: 08.07.2021 07:36

To fake news. Nie ma żadnych dowodów na poparcie prezentowanego twierdzenia, a wszystkie istniejące dowody przeczą występowaniu jakiegokolwiek związku między szczepieniami, a zgonami pilotów czy odwołanymi lotami. Nie ma też żadnych dowodów, by ryzyko zakrzepicy podczas podróży samolotem było dodatkowo podwyższone u zaszczepionych osób. Na początku warto wyjaśnić, że zakrzepica żył głębokich jest realnym problemem u osób predestynowanych do chorób żył i latających samolotami, a więc także pilotów. Wynika to stąd, że długotrwałe siedzenie bez ruchu jest jednym z elementów ryzyka: siedząc uciskamy podudzia, co sprawia, że przepływ krwi jest utrudniony, w związku z czym krew w nogach krąży wolniej i łatwo powstają obrzęki. Do tego dochodzi niższe ciśnienie i suche powietrze, jakim oddychamy w samolocie – a w efekcie krew się zagęszcza. W tych warunkach mogą tworzyć się skrzepy. Jak dowiadujemy się ze zgłoszonego tekstu, do powyżej opisanego ryzyka dochodzi dodatkowe, to związane ze szczepieniem. Medical News Today, medyczny portal informacyjny, opublikował 15 czerwca 2021 r. badanie, które wykazało zwiększone ryzyko krzepnięcia krwi i niskiego poziomu płytek krwi u osób otrzymujących szczepionkę AstraZeneca COVID-19. Niektórzy naukowcy zakładają, że skoro kwas etylenodiaminotetraoctowy (EDTA) w zastrzyku wywołuje reakcję całego ciała, to gdy szczepionka wejdzie w kontakt z płytkami krwi w ludzkim ciele, szczepionka aktywuje te płytki, powodując zmianę ich kształtu i przekazywanie sygnałów chemicznych do organizmu. A w związku z tym, że – powołując się na badania opublikowane w 2014 r. w Journal of Thrombosis and Haemostasis - piloci mają zwiększone ryzyko problemów z krzepnięciem krwi z powodu częstych i długotrwałych podróży lotniczych, znajdują się więc według zgłoszonego tekstu w grupie szczególnego ryzyka. Autorzy zgłoszonego artykułu z The Colorado Herald idą jeszcze dalej – sugerują, że ”tysiące lotów zostało odwołanych, ponieważ zaszczepieni piloci zachorują lub umrą”. „Żyjemy w czasach, w których ktokolwiek może zamieścić jakąkolwiek informację na Instagramie, Facebooku czy Twitterze; nawet gdy zostaje ona szybko zweryfikowana, to "żyje własnym życiem". Podobnie jest w przypadku rzekomych przypadków zdarzeń zakrzepowo-zatorowych i zgonów po szczepieniu u pilotów wybranych linii lotniczych” – komentuje te doniesienia biolog medyczny dr hab. Piotr Rzymski z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Informacja łącząca szczepienia ze zgonami pilotów pojawiła się pierwotnie w mediach społecznościowych i dotyczyć miała pilotów linii British Airways i Air India. Informacje te niemal natychmiast zdementowały linie lotnicze. Nie ma żadnej publicznej informacji o tym, czy piloci, którzy zmarli, byli w ogóle zaszczepieni, a jeśli tak, to kiedy, jaką szczepionką i iloma dawkami. „Jeżeli autor informacji o związku zgonów ze szczepieniem takie informacje posiada to powinien je zaprezentować. W przeciwnym razie dalsza dyskusja nie ma najmniejszego sensu” – podkreślają specjaliści. Wiadomo natomiast, że linie British Airways zdementowały związek zgonów ze szczepieniem, ujawniając że jeden z pilotów zmarł po długiej walce z COVID-19, przyczyną zgonu innego był wypadek rowerowy. W przypadku Air India wszystkie zgony pilotów były rezultatem COVID-19 - w przypadku tych linii tylko w maju 2021 zmarło z powodu zakażenia SARS-CoV-2 pięciu pilotów. Warto również zwrócić uwagę, że w Indiach większość populacji nie została zaszczepiona, a Air India, choć planował zaszczepić cały personel do końca maja, musiał odwołać kampanię szczepień z powodu niedostatku dawek. Podsumowując: „Mamy do czynienia z kolejną dezinformacją wynikającą z luźnego powiązania podwyższonego ryzyka zakrzepów u osób często podróżujących samolotem z bardzo rzadkimi zdarzeniami zakrzepowo-zatorowymi po podaniu szczepionek wektorowych. Nie zaprezentowano żadnych dowodów na poparcie prezentowanego twierdzenia, a wszystkie istniejące dowody przeczą występowaniu jakiegokolwiek związku między szczepieniami, a zgonami pilotów czy odwołanymi lotami. Nie ma żadnych dowodów, by ryzyko zakrzepicy podczas podróży samolotem było dodatkowo podwyższone u zaszczepionych osób” – podkreśla dr Rzymski.

Żródła

1. https://twitter.com/british_airways/status/1405612956533002243 2. https://www.reuters.com/article/factcheck-coronavirus-aviation/fact-check-british-airways-is-not-in-crisis-talks-with-the-government-over-vaccinated-pilots-idUSL2N2NZ1ZO 3. https://www.indiatoday.in/coronavirus-outbreak/story/senior-air-india-pilots-died-may-covid-1810440-2021-06-03 4. https://www.indiatoday.in/coronavirus-outbreak/story/air-india-cancels-covid-vaccination-camp-for-two-days-1801259-2021-05-11