Raport eksperta

Data werdyktu: 26.07.2021 09:44

Odporność stadna (grupowa) nie jest mitem, jednakże naukowcy zwracają uwagę, że może być trudno ją osiągnąć w przypadku COVID- 19. „Próg odporności stada” jest generalnie możliwy do osiągnięcia tylko przy wysokich wskaźnikach szczepień. Wielu naukowców sądziło, że gdy ludzie zaczną być masowo zaszczepieni, odporność stadna pozwoli społeczeństwu powrócić do normalności. Jak wynika z artykułu w „Nature”, po ponad roku pandemii koronawirusa oceny te zaczęły ulegać zmianom. W lutym niezależny analityk danych Youyang Gu powiedział, że osiągnięcie progu odporności stada wydaje się mało prawdopodobne ze względu na takie czynniki, jak niechęć do szczepień, pojawienie się nowych wariantów i opóźnione wprowadzenie szczepionek dla dzieci. Podobne poglądy wyrażają też inni naukowcy. „Odchodzimy od pomysłu, że osiągniemy próg odporności stada, a potem pandemia zniknie na dobre” – mówi epidemiolog Lauren Ancel Meyers, dyrektor wykonawczy Konsorcjum Modelowania Konsorcjum Uniwersytetu Teksas w Austin. Jej zdaniem w miarę pojawiania się nowych wariantów i potencjalnego słabnięcia odporności na infekcje, za kilka miesięcy lub rok możemy się cofnąć na drodze do zbiorowej odporności „wciąż walcząc z zagrożeniem i mając do czynienia z przyszłymi wzrostami”. Kluczem do odporności stada jest to, że nawet jeśli dana osoba zostanie zarażona, jest zbyt mało podatnych żywicieli, aby utrzymać transmisję — ci, którzy zostali zaszczepieni lub już przeszli infekcję, nie mogą zarażać się i rozprzestrzeniać wirusa. Szczepionki COVID-19 są niezwykle skuteczne w zapobieganiu chorobom objawowym, ale nadal nie jest jasne, czy chronią przed rozprzestrzenianiem się wirusa na innych. To stwarza problem dla odporności stada. „Odporność stada ma znaczenie tylko wtedy, gdy mamy szczepionkę blokującą transmisję. Jeśli tego nie zrobimy, jedynym sposobem na uzyskanie odporności stada w populacji jest podanie wszystkim szczepionki” – mówi Shweta Bansal, biolog matematyczny z Georgetown University w Waszyngtonie. Według niej „dane Moderna i Pfizer wyglądają dość zachęcająco”, ale rozstrzygające znaczenie będzie miało to, jak dobrze te i inne szczepionki powstrzymują przenoszenie się wirusa. „Zdolność szczepionki do blokowania transmisji nie musi wynosić 100%, nawet 70% skuteczność byłaby +niesamowita+” – przekonuje Samuel Scarpino, naukowiec sieciowy, który bada choroby zakaźne na Northeastern University w Bostonie w stanie Massachusetts. Jednak, jak podkreśla, nadal może dojść do rozprzestrzeniania się znacznej ilości wirusów, które znacznie utrudniłyby zerwanie łańcuchów transmisyjnych. Trwają badania w tym kierunku. Wstępne analizy sugerują, że przynajmniej niektóre szczepionki mogą mieć działanie blokujące przenoszenie. Jednak potwierdzenie tego efektu – i jego siły – jest trudne, ponieważ spadek liczby infekcji w danym regionie można wyjaśnić innymi czynnikami, takimi jak obostrzenia. Co więcej, wirus może przenosić się z bezobjawowych nosicieli, co utrudnia wykrycie tych infekcji. Niechęć do szczepień lub nierównomierna ich dystrybucja również wpływa negatywnie na powstawanie zbiorowej odporności. Na przykład Izrael zaszczepił już większość populacji, a Syria, Egipt, Jordania zaledwie klika procent. „Żadna społeczność nie jest wyspą, a krajobraz odporności, który otacza społeczność, naprawdę ma znaczenie” – mówi Shweta Bansal, biolog matematyczny z Georgetown University w Waszyngtonie. „Istotne jest też pojawianie się nowych wariantów koronawirusa. Jesteśmy w wyścigu z nowymi wariantami” – zaznacza Sara Del Valle, epidemiolog matematyczny i obliczeniowy w Los Alamos National Laboratory w Nowym Meksyku. Jej zadaniem im dłużej trwa powstrzymanie transmisji wirusa, tym więcej czasu mają te warianty na pojawienie się i rozprzestrzenienie. Obliczenia odporności stada uwzględniają dwa źródła odporności indywidualnej — szczepionki i naturalną infekcję. Ludzie, którzy zostali zarażeni SARS-CoV-2, wydają się rozwijać pewną odporność na wirusa, ale jak długo to trwa, pozostaje pytaniem. „Wciąż brakuje nam rozstrzygających danych na temat zanikania odporności, ale wiemy, że nie jest to zero ani 100” – stwierdza Bansal. Ważne będzie również zrozumienie, jak długo utrzymuje się odporność oparta na szczepionkach i czy z czasem konieczne są dawki przypominające. „Myślę, że każda część świata prędzej czy później osiągnie odporność stadną” – twierdzi Benjamin Cowling, szef wydziału epidemiologii i biostatystyki w School of Public Health na Uniwersytecie w Hongkongu. Dodał, że różne społeczności mogą to osiągnąć poprzez szczepienia, infekcje lub kombinację obu tych czynników. Dr Anthony Fauci, główny doradca medyczny prezydenta USA Joe Bidena, powiedział, że 75% do 85% ludzi musi zostać zaszczepionych, aby stworzyć „parasol” odporności, który zapobiega rozprzestrzenianiu się wirusa.

Żródła

https://www.nature.com/articles/d41586-021-00728-2 https://www.nature.com/articles/d41586-021-00450-z https://www.cnbc.com/2021/04/15/herd-immunity-experts-discuss-if-its-possible-to-reach-covid-immunity.html https://www.cnbc.com/2020/12/16/dr-fauci-says-us-could-return-to-normal-by-mid-fall-if-most-people-get-covid-vaccine.html https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/coronavirus/in-depth/herd-immunity-and-coronavirus/art-20486808