Raport eksperta

Data werdyktu: 14.04.2022 13:09

Na razie nie ma dowodów na to, że dieta i zioła mogą skuteczniej zabijać komórki macierzyste raka niż chemioterapia i radioterapia. Prawdą jest, że prowadzone są badania naukowe nad opracowaniem leków wykorzystujących niektóre substancje obecne w roślinach. W leczeniu niektórych rodzajów raka stosuje się substancje roślinne jako wspomagające – zawsze jednak musi to być uzgodnione z onkologiem. Artykuł ze zgłoszenia pochodzący ze strony medycyna-komorkowa.com wprowadza w błąd w tym sensie, że można z niego wysnuć wniosek, iż za pomocą substancji znajdujących się w niektórych roślinach można wyleczyć nowotwory złośliwe. Nie jest to prawda. Wiele nowotworów można wyleczyć za pomocą stosowanych leków, naświetlań i interwencji chirurgicznych, co pokazują zresztą statystyki – w krajach, gdzie stosowane jest najnowocześniejsze leczenie, wyleczalność raka piersi sięga nawet 90 proc. Rokowanie w chorobach nowotworowych zależy też bardzo o stopnia zaawansowania nowotworu oraz kondycji pacjenta w chwili rozpoczęcia leczenia. Złotym standardem leczenia nowotworów jest terapia skojarzona: chirurgia (o ile jest możliwa), radio- i chemioterapia. Podana w artykule ze zgłoszenia lista substancji z roślin jest tymczasem wykazem związków roślinnych, co do których udowodniono przede wszystkim w badaniach na liniach komórkowych właściwości zwalczające różne typy komórek nowotworowych, w tym – komórek macierzystych raka. To zaś, co sprawdza się na liniach komórkowych w laboratorium nie zawsze sprawdza się po podaniu pacjentowi. Wiadomo na przykład, że komórki raka trzustki, jednego z nowotworów, który z różnych przyczyn jest trudny do wyleczenia, giną pod wpływem kwasu acetylosalicylowego, ale nie udało się nikomu nikogo wyleczyć z raka trzustki za pomocą podania pacjentowi tego popularnego i niedrogiego leku. W artykule ze zgłoszenia mowa jest o problemie komórek macierzystych raka, które rzekomo można niszczyć za pomocą substancji roślinnych. Na łamach Current Gynecology Oncology z 2018 roku trójka naukowców w przeglądowym artykule „Komórki macierzyste raka jako tarcza dla terapii celowanej” tak formułuje wyzwanie związane z komórkami macierzystymi raka: „Jedną z przyczyn niepowodzeń leczenia chorych na nowotwory złośliwe jest istnienie komórek macierzystych raka (cancer stem cells, CSCs). Stanowią one tylko 2% masy guza, ale mają unikalne właściwości, takie jak samoodnawianie, nieograniczona proliferacja, niesymetryczne podziały i przebywanie w stanie utajenia (dormant cells). Komórki macierzyste raka są oporne na standardowe leczenie (chemio- i radioterapię), powodują więc progresję raka, przerzutowanie i nawroty”. Dodają, że „trwają badania nad terapią celowaną: tarczą mogą być zarówno biomarkery komórek macierzystych raka, jak i szlaki sygnałowania (lub ich składowe), z których one korzystają. W centrum zainteresowania są również mikroRNA, koordynujące ekspresję wielu genów, i strategie metaboliczne celowane na mitochondria komórkowe”. Należy pamiętać, że faktycznie trwają badania nad wykorzystaniem w terapii nowotworów substancji pochodzących z roślin. O potencjale tkwiącym m.in. w kurkumie, imbirze i czosnku traktuje przywołana w artykule ze zgłoszenia praca badawcza indyjskich naukowców „6-Shogaol Inhibits Breast Cancer Cells and Stem Cell-like Spheroids by Modulation of Notch Signaling Pathway and Induction of Autophagic Cell Death” opublikowana na łamach PloS w 2015 roku. Jej autorzy przebadali wpływ związku znajdującego się w roślinach na komórki macierzyste raka, ale były to badania laboratoryjne na komórkach w laboratorium – stąd do wynalezienia leku na raka jeszcze bardzo daleka droga. Sami autorzy tej pracy piszą w niej „o nadziei”, jaką niosą rezultaty ich badań w pracach nad terapią raka oraz koniecznością podążania tym szlakiem. Autor artykułu ze zgłoszenia nie pisze też prawdy, iż nie ma terapii celowanych w komórki macierzyste raka. W niektórych przypadkach stosowana jest na przykład salinomycyna – stary antybiotyk, który bywa dodawany do leczenia chemią i naświetlaniami. Innym tego rodzaju lekiem jest także stary przeciwcukrzycowy medykament – metformina. Należy pamiętać, że nowotwory to bardzo skomplikowana grupa różnych chorób, a powodzenie leczenia zależy od bardzo wielu czynników. Czasem w trakcie leczenia przeciwnowotworowego stosuje się wspomaganie w postaci substancji roślinnych. Taką jest na przykład kurkumina. Autorzy opublikowanego na łamach BMC Cancer artykułu „Clinical effects of curcumin in enhancing cancer therapy: a systematic review” - systematycznego przeglądu dostępnych prac badawczych na ten temat konkludują: „Z uwagi na fakt, że nie zarejestrowano żadnych specyficznych toksycznych skutków ubocznych tej naturalnej substancji (kurkuminy – przyp. jw.), jej stosowanie jest rozważane jako suplementu diety pacjentów z nowotworami. W wielu pracach uwzględnionym w tym przeglądzie wykazano, że przyjmowanie kurkuminy może przyczyniać się do wzrostu ekspresji białek anty-przerzutowych. I kilku innych zarejestrowano, że przyjmowanie kurkuminy wiązało się też ze zwiększeniem ogólnego przeżycia pacjentów i zmniejszało markery nowotworowe”. Z kolei dr Dominika Wnęk na portalu „Medycyna praktyczna” podkreśla: „Większość badań prowadzonych z zastosowaniem kurkuminy jest obecnie w fazie przedklinicznej. Wyniki ich są na tyle zachęcające, że stanowią podstawę do przeprowadzenia badań z randomizacją. Poza szeroko zakrojonymi badaniami istotne wydaje się także stworzenie takiego preparatu, który charakteryzowałby się większą przyswajalnością”. Autorka: Justyna Wojteczek

Żródła

Ray A, Vasudevan S, Sengupta S (2015) 6-Shogaol Inhibits Breast Cancer Cells and Stem Cell-Like Spheroids by Modulation of Notch Signaling Pathway and Induction of Autophagic Cell Death. PLoS ONE 10(9): e0137614. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0137614 Mansouri K, Rasoulpoor S, Daneshkhah A, Abolfathi S, Salari N, Mohammadi M, Rasoulpoor S, Shabani S. Clinical effects of curcumin in enhancing cancer therapy: A systematic review. BMC Cancer. 2020 Aug 24;20(1):791. doi: 10.1186/s12885-020-07256-8. PMID: 32838749; PMCID: PMC7446227 Curr Gynecol Oncol 2016, 14 (3), p. 156–161 DOI: 10.15557/CGO.2016.0018 Curr Gynecol Oncol 2018, 16(2), p. 96–100 DOI: 10.15557/CGO.2018.0012 https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/116408,kurkumina-i-jej-prozdrowotne-dzialanie