Raport eksperta

Data werdyktu: 29.07.2021 16:25

To nieprawda, że amerykańska firma farmaceutyczna Moderna opracowała szczepionkę przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2, wywołującemu chorobę COVID-19, jeszcze przed wybuchem pandemii. Zgłoszony do weryfikacji materiał jest fake newsem. Zgłoszony artykuł został opublikowany 26 lipca br. na stronie internetowej straznicywolnosci.pl. W tekście zatytułowanym „Moderna opracowała szczepionkę przed pandemią – ujawniają tajne dokumenty” autor podpisany jako „Walter” pisze m.in.: „Moderna posiadała technologię szczepionki COVID-19, zanim świat dowiedział się o istnieniu tego nowego koronawirusa”. Zgłaszający ten materiał do weryfikacji pyta: „Czy szczepionka Moderny została opracowana jeszcze przed pandemią?”. Zawarte w zgłoszonym tekście stwierdzenie jest fałszywe, a cały materiał opublikowany na stronie straznicywolnosci.pl jest powieleniem fake newsa, który w czerwcu i lipcu obiegł wiele anglojęzycznych (i nie tylko) serwisów szerzących dezinformację na temat pandemii COVID-19. Wskazanym przez autora zgłoszonej publikacji źródłem jest tekst opublikowany 21 czerwca br. na stronie thebl.tv pod tytułem „Moderna developed a vaccine before the pandemic, secret documents reveal”. Materiał ze strony straznicywolnosci.pl jest niemal dosłownym, aczkolwiek niechlujnym, jego tłumaczeniem (np. angielskie sformułowanie „vaccine applicant”, oznaczające szczepionkę w początkowej fazie badań, czyli tzw. kandydata na szczepionkę, jest konsekwentnie tłumaczone jako „wnioskodawca szczepionki”). Autor nie podjął również żadnej próby weryfikacji przytaczanych bezkrytycznie fałszywych informacji. Z kolei tekst z thebl.tv powołuje się na publikację serwisu greatgameindia.com z 20 czerwca br., zatytułowaną „Secret Docs Reveal Moderna Sent Coronavirus Vaccine To North Carolina University Weeks Before Pandemic”. Zarówno ta jak również dziesiątki innych powielających zgłoszonego fake newsa publikacji internetowych opiera się na niezrozumieniu, lub też – co bardziej prawdopodobne – celowym przeinaczeniu informacji zawartych w umowie pomiędzy Uniwersytetem Karoliny Północnej, firmą farmaceutyczną Moderna oraz National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID) czyli jedną z 27 agencji amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH). Rzekome „tajne dokumenty”, na które powołują się wszystkie powielające fake newsa media, są znane publicznie od czerwca 2020 roku i w ogóle nie dotyczą koronawirusa SARS-CoV-2 ani choroby COVID-19, lecz badań nad szczepionkami na zupełnie innego i znanego od lat koronawirusa MERS-CoV, wywołującego chorobę MERS (bliskowschodni zespół oddechowy; ang. Middle East respiratory syndrome). MERS-CoV i SARS-CoV-2 to dwa spośród siedmiu koronawirusów wywołujących infekcje u ludzi. Pozostałe to SARS-CoV, 229E, NL63, OC43, HKU1. Kluczowy dla powstania powielonego przez portal straznicywolnosci.pl fake newsa fragment umowy z połowy grudnia 2019 roku, a więc kilka tygodni przed ujawnieniem przez Chiny pierwszych przypadków choroby COVID-19 (patrz strona 105 dokumentu pdf w pierwszym ze źródeł pod tym tekstem), dotyczy wyrażenia przez NIAID i Modernę zgody na przekazanie Uniwersytetowi Karoliny Północnej materiału badawczego w postaci tzw. kandydatów na szczepionki mRNA przeciwko koronawirusowi, opracowanych i współposiadanych przez NIAID i Modernę (ang. Provider agrees to transfer to Recipient’s Investigator the following Research Material; mRNA coronavirus vaccine candidates developed and jointly-owned by NIAID and Moderna). Jak widać, nie ma tu mowy o koronawirusie SARS-CoV-2, który w chwili podpisywania dokumentu nie był jeszcze zidentyfikowany (aneks rozszerzający zakres dokumentu o ten typ patogenu został podpisany dopiero w lutym 2020 r.). W rozmowie z serwisem PolitiFact rzecznik NIAID wyjaśnił, że „naukowcy z NIAID wybrali MERS-CoV jako +patogen prototypowy+ do badań nad opracowaniem szczepionek z zamiarem uogólnienia podejścia do szczepionek przeciwko wirusom z tej samej rodziny wirusów”. Współpraca Moderny z NIAID w tym obszarze rozpoczęła się już w 2017 roku, na długo przed identyfikacją SARS-CoV-2. Zresztą, badania naukowe dotyczące metod tworzenia szczepionek przeciwko różnym koronawirusom są prowadzone na całym świecie od lat (pierwsze koronawirusy odkryto i opisano w latach 60. XX wieku), ponieważ należące do tej rodziny patogeny mają silny potencjał wywołania pandemii. To właśnie dzięki tym pracom stworzenie używanych obecnie szczepionek przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 było możliwe w tak krótkim czasie.

Żródła

Dostęp 29.07.21 godz. 18.30 https://www.documentcloud.org/documents/6935295-NIH-Moderna-Confidential-Agreements.html https://www.citizen.org/article/the-nih-vaccine/ https://thebl.tv/us-news/moderna-developed-a-vaccine-before-the-pandemic-secret-documents-reveal.html https://greatgameindia.com/moderna-vaccine-north-carolina-university/ https://www.cdc.gov/coronavirus/types.html https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/interactive-timeline#event-0 https://www.politifact.com/factchecks/2021/jun/25/blog-posting/scientists-developing-mrna-vaccines-outbreak-isnt-/