Raport eksperta

Data werdyktu: 24.08.2023 10:56

Wskazana liczba Polaków poległych rzekomo na Ukrainie nie jest wiarygodna. Na ukraińskim froncie nie walczy żadna jednostka regularnego polskiego wojska, a wśród polskich ochotników, którzy z zgłosili się do obrony Ukrainy, straty sięgają co najwyżej kilkunastu osób. Do sprawdzenia została zgłoszona publikacja w języku niemieckim, która 20 sierpnia 2023 r. ukazała się w portalu „Unser Mitteleuropa”. Autor tekstu powołuje się na stronę internetową polskiej gazety „Myśl Polska”, według której na Ukrainie zginęło już 10 tys. Polaków. „Liczba ta stanowiłaby ponad 15 procent wszystkich polskich sił lądowych i chociaż ofiary są określane jako ochotnicy i najemnicy, większość z nich to polscy żołnierze i rezerwiści. Biorąc pod uwagę, że polska armia liczy około 160 tys. żołnierzy, z czego 60 tys. to wojska lądowe, straty byłyby dość poważne” – czytamy w zgłoszonej do weryfikacji publikacji. Przywołana liczba poległych na Ukrainie 10 tys. żołnierzy i rezerwistów z Polski jest nieprawdziwa i nie ma żadnego potwierdzenia w faktach. Choć trzeba przyznać, że ustalenie precyzyjnej liczby strat wśród cudzoziemców, którzy walczą na Ukrainie (w tym poległych Polaków) jest niemożliwe, ponieważ Ukraińcy nie ujawniają tych danych. Nie ma jednak żadnych podstaw, by twierdzić, że polskie straty na Ukrainie są tak ogromne. Byłoby wręcz niemożliwe ich ukrycie przed opinią publiczną. O każdym przypadku śmierci wśród ochotników z Polski dowiadują się przebywający na miejscu dziennikarze i obszernie informują o tym media. Według ich doniesień na Ukrainie zginęło dotychczas ok. dziesięciu Polaków. Pierwsza taka wiadomość w lipcu 2022 r. dotyczyła Tomasza Walentka, który zginął po pięciu miesiącach służby w międzynarodowym legionie obrony Ukrainy. O dziesiątym poległym na Ukrainie Polaku informował 12 kwietnia 2023 r. korespondent wojenny onet.pl Marcin Wyrwał. Od tego czasu w polskich mediach nie było już doniesień o kolejnych stratach wśród ochotników z Polski. O podobnej skali kilkunastu ofiar wśród ochotników z USA piszą także amerykańskie media. Tymczasem obywatele USA byli jedną z nacji, która najliczniej odpowiedziała na apel prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego z pierwszych dni wojny o włączenie się cudzoziemców w obronę jego kraju. Jak twierdzili wówczas dziennikarze, do tworzonego Międzynarodowego Legionu Obrony Terytorialnej Ukrainy zgłosiły się tysiące ochotników z USA, ale ta imponująca liczba nie przekłada się w żaden sposób na doniesienia o masowych stratach w szeregach amerykańskich ochotników. 29 maja br., w dniu pamięci o ofiarach wojen i konfliktów, dziennik „The Washington Post” pisał o 16 amerykańskich ochotnikach, którzy w ciągu 15 miesięcy zginęli na Ukrainie. Liczba 10 tys. poległych Polaków jest niewiarygodna również dlatego, że prawdopodobnie jest wyższa niż stan liczebny wszystkich cudzoziemców, którzy przebywają obecnie i walczą na terenie Ukrainy. Choć minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kuleba twierdził w marcu 2022 r., że do walki o Ukrainę zgłosiło się ponad 20 tys. ochotników z 52 krajów, jednak śledztwo dziennika „New York Times przeprowadzone wiosną tego roku w istotny sposób skorygowało te liczby. Dziennikarze NYT wykazali, że w skład Międzynarodowego Legionu Obrony Terytorialnej Ukrainy może wchodzić obecnie tylko 1500 żołnierzy z kilkudziesięciu krajów świata. Według Kacpra Rękawka z Centrum Badań nad Ekstremizmem Uniwersytetu w Oslo, duża liczba zgłaszanych przez Ukrainę ochotników to „osoby, które się zgłosiły, skontaktowały się z ambasadą Ukrainy”, ale niekoniecznie podjęły służbę w armii. Wbrew temu, co twierdzi rosyjska propaganda, nie można zatem mówić o masowej obecności ochotników z Polski na ukraińskim froncie. Należy wziąć pod uwagę, że każdy obywatel Polski, który zamierza pełnić służbę w obcej armii lub obcej organizacji wojskowej musi uzyskać zgodę ministra obrony narodowej. W przypadku zaś ominięcia tego obowiązku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. MON nie ujawnia, ilu ochotników z Polski otrzymało zezwolenie ministra obrony na służbę w ukraińskiej armii. Wiosną 2022 r. mówiło się o tym, że o formalną zgodę wystąpiło ponad 40 Polaków. „Dane resortu obrony narodowej nie wskazują na liczbę złożonych wniosków, która w jakikolwiek sposób odpowiadałaby przedstawionej ‘informacji’ o 10 tys. rzekomych poległych na Ukrainie Polakach” – brzmi przesłana serwisowi FakeHunter odpowiedź Centrum Operacyjnego MON. Weryfikowany materiał nie tylko nie ma żadnych merytorycznych podstaw, ale ponadto został opracowany nierzetelnie, bez wskazania faktycznego źródła rzekomej informacji. Jak podkreśla Centrum Operacyjne MON, na wspomnianej przez „Unser Mitteleurope” stronie internetowej „Myśli Polskiej” nie można w ogóle odszukać materiału będącego podstawą artykułu. Sam tekst również nie zawiera odnośnika do źródła. Co więcej, „Unser Mitteleuropa” w wersji polskojęzycznej ani anglojęzycznej również nie zawiera powyższego doniesienia, co wskazuje na to, że jest opracowany z założeniem niemieckojęzycznego odbiorcy, jako grupy docelowej. „Wskazuje to na świadomość autorów, że bezpośrednia publikacja w polskojęzycznej wersji nie przyniosłaby pożądanego przez nich rezultatu” – czytamy w wyjaśnieniu Centrum Operacyjnego MON. Zarejestrowany na Węgrzech w 2019 r. portal „Unser Mitteleurope” jest znany z szerzenia dezinformacji.

Żródła

Wypowiedź mailowa eksperta Centrum Operacyjnego MON, udzielona 22 sierpnia 2023 r. o godz. 12.47 https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/8412442,ukraina-sluzba-wojskowa-polscy-ochotnicy-zgloszenie.html https://sport.fakt.pl/sporty-walki/tomasz-walentek-nie-zyje-zawodnik-mma-walczyl-w-legionie-obrony-ukrainy/0h7seqc https://twitter.com/Wyrwal/status/1646072535878979588 https://www.washingtonpost.com/national-security/2023/05/29/memorial-day-americans-killed-ukraine-russia-war/ https://www.unian.ua/war/inozemni-viyskovi-v-ukrajini-nazvano-chislo-zagiblih-dobrovolciv-z-ssha-12274248.html https://www.sv.uio.no/c-rex/english/news-and-events/right-now/2022/ukraine%E2%80%99s-foreign-legion-.html https://correctiv.org/en/fact-checking-en/2022/10/10/the-fight-is-the-same-how-unser-mitteleuropa-is-building-a-network-of-right-wing-media-in-europe/?lang=en