Raport eksperta

Data werdyktu: 24.11.2021 18:15

Autor tekstu zgłoszonego do weryfikacji twierdzi, że zaszczepieni Anglicy poniżej 60 roku życia są dwukrotnie bardziej narażeni na śmierć z powodu zakażenia koronawirusem niż osoby niezaszczepione. To nieprawda. Jeśli większość populacji jest zaszczepiona - tak jak to ma miejsce w Wielkiej Brytanii - nie ma nic zaskakującego w tym, że więcej zgonów na covid następuje wśród zaszczepionych. Szczepienia nie mają bowiem - co wiadomo od początku - stuprocentowej skuteczności. Mimo to, w mediach społecznościowych pojawiają się wpisy, które manipulują danymi z Wielkiej Brytanii i sugerują, że szczepionki COVID-19 w ogóle nie działają. Autorem wspomnianego tekstu jest amerykański pisarz Alex Berenson, który publicznie prezentuje swoje krytyczne stanowisko wobec szczepionek i który został usunięty z Twittera za wielokrotne rozpowszechnianie dezinformacji na temat COVID-19. W swoim tekście przytacza wyjęte z kontekstu dane dotyczące śmierci z dowolnego powodu, wskazujące na wyższą śmiertelność wśród osób zaszczepionych i wykorzystuje je aby udowodnić, że zaszczepieni przeciwko covid są bardziej narażeni na zgon. Berenson sprytnie używa tu wskaźników śmiertelności, a nie samej liczby przypadków, uznając, że to wzmocni jego przekaz. Tymczasem, jak powiedział w rozmowie z serwisem factcheck.org Matthew Fox, profesor na wydziale epidemiologii i zdrowia globalnego na Uniwersytecie Bostońskim, wprawdzie wskaźniki zgonów w populacji zaszczepionej i nieszczepionej są lepszą miarą, ale nawet one są niedoskonałe z powodu innych czynników dotyczących tych grup. Na przykład, większy odsetek zaszczepionej grupy mogą stanowić osoby bardziej chore lub o większym ryzyku ciężkiej choroby, które miały silną motywację, aby się zaszczepić. W tym przypadku ta niedoskonałość została zasygnalizowana w źródle tych danych. Berenson już jednak o niej nie wspomina. W grupie wiekowej 10-59 lat osoby zaszczepione będą przeciętnie starsze niż osoby niezaszczepione ze względu na priorytetowe traktowanie w zakresie wprowadzania szczepionek z powodu wieku. Ponieważ współczynniki umieralności są wyższe w przypadku osób starszych, spowoduje to wzrost współczynników umieralności w populacji zaszczepionej w porównaniu z populacją nieszczepioną. Oznacza to, że gdyby zwiększyć granulację tych danych, wskaźniki byłyby zupełnie inne. Ta i inne krążące po sieci publikacje oparte na wyrwanych z kontekstu brytyjskich danych podważają skuteczność i bezpieczeństwo szczepień. Pomijany jest jednak bardzo ważny fakt że obecnie ponad 75% angielskiego społeczeństwa jest zaszczepione przynajmniej jedną dawką szczepionki przeciwko COVID-19 (dane z 22 listopada 2021 wg Our World in Data). "Kiedy duża część populacji została zaszczepiona, większość infekcji i zgonów jest spodziewana u zaszczepionych" - powiedział Reutersowi dr Muge Cevik, wykładowca kliniczny chorób zakaźnych i wirusologii medycznej na Uniwersytecie St Andrews. Z kolei, rzecznik PHE (Public Health England) powiedział Reutersowi, że „dane powinny być interpretowane z uwzględnieniem kontekstu bardzo wysokiego pokrycia szczepionkami w populacji Wielkiej Brytanii". "Nawet przy wysoce skutecznej szczepionce oczekuje się, że duża część przypadków wystąpiłaby u osób zaszczepionych, po prostu dlatego, że większa część populacji jest zaszczepiona niż nieszczepiona” - powiedział rzecznik PHE. Analiza wydana przez PHE w czerwcu wykazała, że dwie dawki szczepionek Oxford/AstraZeneca lub Pfizer/BioNTech były wysoce skuteczne w zapobieganiu hospitalizacji z wariantem Delta. Obliczono, że w przypadku pierwszej z nich skuteczność wynosiła 92%, a w przypadku drugiej 96%.

Żródła

https://www.gov.uk/government/news/vaccines-highly-effective-against-hospitalisation-from-delta-variant https://thehill.com/homenews/media/569908-twitter-bans-conservative-author-Alex-Berenson https://www.factcheck.org/2021/11/scicheck-why-its-easy-to-misinterpret-numbers-of-deaths-among-the-vaccinated/ https://www.reuters.com/article/factcheck-delta-vaccinated-idUSL2N2OD2CJ https://www.reuters.com/article/factcheck-phe-covid-idUSL1N2OQ16L https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/birthsdeathsandmarriages/deaths/datasets/deathsbyvaccinationstatusengland