Raport eksperta

Data werdyktu: 25.05.2022 09:50

Według zgłoszonego do sprawdzenia rosyjskojęzycznego tweeta, dziadek prezydenta RP Andrzeja Dudy nazywał się Michaił Iwanowicz Duda i był ukraińskim nacjonalistą, a także przyjaźnił się ze Stepanem Banderą. To nieprawda. Autor fake newsa wykorzystuje jedynie zbieżność nazwisk. Rzekomy dziadek prezydenta i jego prawdziwy przodek urodzili się i zmarli w innym czasie i w zupełnie innych miejscach. Dziadek prezydenta Dudy, Alojzy Duda, mieszkał w Starym Sączu, był katolikiem i pracował w zawodzie kuśnierza. Zmarł w 1992 roku. „Mężczyzna na starej czarno-białej fotografii to Michaił Iwanowicz Duda, ukraiński nacjonalista i dobry przyjaciel Stepana Bandery. To jego krew płynie w żyłach Andrzeja Dudy, bo jest jego wnukiem” – brzmi zgłoszony do weryfikacji wpis na Twitterze autorstwa Olega Niekrasowa z 24 maja 2022, z godz. 8:58. To oczywisty fake news, zresztą wielokrotnie w Rosji i w Polsce odgrzewany. Tym razem przy okazji trwającej wojny i rosnącej popularności prezydenta RP na Ukrainie. Kim był nie mający nic wspólnego z prezydentem Dudą Michaił Iwanowicz Duda? Jak pisały rosyjskie media już w październiku 2020 roku, kiedy po raz kolejny został ożywiony fake news o polskim prezydencie (link w źródłach), Michaił Duda pochodził z obwodu lwowskiego i urodził się w 1921 r. w rodzinie wiejskich intelektualistów, zagorzałych ukraińskich nacjonalistów. Zmarł 7 lipca 1950 roku. Michaił Duda miał się też przyjaźnić ze Stepanem Banderą, który często go odwiedzał. W wieku 16 lat Michaił Duda wstąpił do OUN. Fake newsy na temat pochodzenia dziadka Andrzeja Dudy pojawiły się po raz pierwszy w trakcie kampanii prezydenckiej w 2015 roku. Andrzej Duda odniósł się wtedy do tych kłamstw osobiście. Na tweeta Marcina Hałasia z 17.02 2015, godz. 16:59, w którym autor napisał: „W necie krąży wrzuta, że @AndrzejDuda jest wnukiem Mychajły Dudy członka OUN, żołnierza bat. Roland i por. UPA. Proszę W.P. A.D. o dementi” ówczesny kandydat na prezydenta Andrzej Duda odpowiedział: „Kompletna bzdura. Mój dziadek - Alojzy Duda mieszkał w Starym Sączu, był kuśnierzem i zmarł 01.07.1992 roku.” W trakcie kampanii prezydenckiej z 2015 roku opublikowano też kilka artykułów szczegółowo opisujących historię rodziny przyszłego prezydenta RP. Z tekstu z 24.04.2015, który ukazał się na portalu niezalezna.pl, dowiadujemy się m.in., że dziadek Andrzeja Dudy, Alojzy Duda „był – według przekazów rodzinnych – prawnukiem osadnika wojskowego w Łącku niedaleko Nowego Sącza”. Jak czytamy dalej w tym tekście, na cmentarzu parafialnym w Łącku znajduje się grób rodziców Alojzego – Jana i Rozalii Kałużny, pradziadków Andrzeja, a w księgach parafii Zabrzeż – akt urodzenia dziadka Andrzeja. Z aktów tych wynika, że dziadek Andrzeja, Alojzy był synem Franciszka i Rozalii Kałużny. „Odnalezienie aktu ślubu Franciszka Dudy z 1868 r. pozwoliło na ustalenie dalszych pokoleń rodziny. Jan Duda – ojciec Franciszka – jest najstarszym znanym przodkiem Andrzeja w linii męskiej” – wynika z artykułu na niezależna.pl. W tym samym tekście czytamy jeszcze, że „dziadek prezydenta, Alojzy po skończeniu czterech klas szkoły powszechnej został wysłany „do terminu” na praktykę kuśnierską. Jego pierwszy mistrz jednak nie traktował go dobrze i zwyczajnie głodził. Uciekł więc od niego do Nowego Sącza. W 1942 r. poznał swoją przyszłą żonę Kingę Rams i rok później ożenił się z nią. Pochodziła z patriotycznej, góralskiej rodziny z okolic Nowego Sącza i Czarnego Dunajca”. Z kolei, w broszurze wyborczej Andrzeja Dudy, z której czerpał także autor artykułu zamieszczonego w tygodniku „Polityka” z 31.05.2015, czytamy, że dziadek Andrzeja, Alojzy pracował w spółdzielni pracy Poprad, "gdzie pensja nie była wysoka, więc musiał dorabiać". „Ojciec skupował w okolicy baranie skóry i popołudniami szył z nich rękawiczki. /../ Nie spotkałem w życiu mądrzejszego człowieka niż ojciec. Choć skończył tylko cztery klasy, myślał bardzo zdroworozsądkowo. To, czego mnie nauczył: poszanowanie pracy, dumę, szacunek dla religii, próbowałem przekazać Andrzejowi” – wspomina Jan Duda, ojciec prezydenta, cytowany w tekście "Polityki". Według tego samego tekstu, Andrzej, najstarszy wnuk Alojzego, uwielbiał opowieści dziadka i chodził z nim do kościoła, a potem do sklepu po chleb i ser. Prezydent RP skończył w tym roku 50 lat, może więc dobrze pamiętać swojego dziadka. Alojzy Duda urodził się bowiem w 1907 roku we wsi Zabrzeż, a zmarł 1 lipca 1992 w Starym Sączu. Tymczasem, rzekomy dziadek prezydenta – jak chcą inspirowane przez Rosję publikacje w mediach społecznościowych - Michaił Iwanowicz Duda zmarł w 1950 roku. Andrzeja Dudy nie było jeszcze wtedy na świecie. Fake newsa na temat dziadka prezydenta skomentował również Stanisław Żaryn, rzecznik Ministra-Koordynatora Służb Specjalnych, który zamieścił na Twitterze takie oto wpisy: „W mediach rosyjskich i kanałach informacyjnych pracujących na rzecz Kremla wciąż identyfikowane są elementy kampanii oczerniania Prezydenta RP. Promowane są kłamstwa dotyczące rodziny Prezydenta. W ramach identyfikowanych działań pojawiają się nowe wątki insynuujące związki Prezydenta PL z ukraińskim nacjonalistą Mikhailem Ivanovichem Dudą zaangażowanym w Zbrodnię Wołyńską. Zbieżność nazwisk jest wykorzystywana przez rosyjskich propagandzistów do oczerniania polskiego Prezydenta poprzez sugerowanie niezgodnych z prawdą koligacji z działaczem UPA biorącym udział w walkach z Polakami w czasie #WWII. Od początku inwazji Rosji na UA dziadkowie kilku europejskich polityków łączeni byli przez kremlowską propagandę z ideologią nazistowską. Działania przeciwko Prezydentowi RP są elementem szerszej kampanii przeciwko Zachodowi. Rosyjska propaganda od wielu lat używa kłamstw dotyczących historii do oczerniania Zachodu lub też uzasadniania swoich imperialnych działań przeciwko innym państwom i narodom”.

Żródła

https://twitter.com/Marcin_Halas/status/567715003080650752 https://twitter.com/andrzejduda/status/568144572364288000 https://wiadomosci.wp.pl/tajemnice-andrzeja-dudy-6043596267000961g/3 https://niezalezna.pl/66364-prawdziwa-genealogia-dudy https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1621325,1,rod-dudow.read https://twitter.com/StZaryn/status/1528724113208102913?cxt=HHwWgsC-9eeej7cqAAAA https://eadaily.com/ru/news/2020/10/13/a-ded-to-banderovec-pochemu-prezident-polshi-duda-krichal-slava-ukraine