Raport eksperta

Data werdyktu: 08.09.2021 12:25

We Francji nigdy nie obowiązywał zakaz zakupu przez osoby niezaszczepione żywności ani innych podstawowych towarów. Zgłoszony do weryfikacji tekst zawiera nieprawdziwe informacje, a na dodatek sprawia wrażenie niezredagowanego tłumaczenia maszynowego. Zgłoszony do weryfikacji tekst został opublikowany 3 września br. na stronie Strażnicy Wolności (https://straznicywolnosci.pl) pod tytułem „Zwycięstwo we Francji: Sędziowie obalają dekret Macrona o odmowie żywności nieszczepionym”. Autor materiału, podpisany skrótem „Ter”, pisze w nim m.in.: „Chaos początkowo nastąpił po tym, jak Francja próbowała dyskryminować nieszczepionych. Obywatele byli przerażeni i źli, że rząd zmusi ich do zaszczepienia się, zabraniając im kupowania podstawowych towarów w supermarketach. Tłumy protestowały przed rynkami spożywczymi” oraz „Francuscy sędziowie podjęli działania przeciwko opresyjnym i dyskryminującym wymogom szczepień prezydenta Emmanuala (pisownia oryginalna - #FH) Macrona przeciwko koronawirusowi. W zeszłym tygodniu sędziowie z dwóch różnych francuskich departamentów unieważnili dekret Macrona, który nakłada obowiązek posiadania przepustki zdrowotnej w kilku centrach handlowych. Zamiast tego sędziowie orzekali, że uniemożliwia dostęp do podstawowych dóbr osobom, które ich nie posiadają”. Osoba zgłaszająca tekst do weryfikacji pyta: Czy na mocy dekretu prezydenta Macrona niezaszczepionym Francuzom odmawiano możliwości zakupu żywności i podstawowych towarów? Nie jest to prawda. Taki zakaz nigdy we Francji nie obowiązywał. Osoby niezaszczepione, podobnie jak wszystkie inne, mogą normalnie korzystać ze sklepów. Wyjątek w tym względzie stanowiła przez ostatnie kilka tygodni część dużych galerii handlowych o powierzchni przekraczającej 20 tys. metrów kwadratowych. Nie było jednak żadnego „dekretu Macrona” w tej sprawie. Prawo do wprowadzenia tego rodzaju lokalnych obostrzeń na mocy jednej z ustaw „antykowidowych” przegłosowanych pod koniec lipca br. przez francuskie Zgromadzenie Narodowe zostało przyznane prefektom. 11 sierpnia br. – w związku z wyraźnym wzrostem liczby zachorowań w całym kraju –francuski rząd zaapelował do prefektów, by wprowadzali wymóg okazania certyfikatu sanitarnego (potwierdzającego pełne zaszczepienie, status ozdrowieńca lub aktualny negatywny wynik testu) przy wejściu do dużych centrów handlowych w tych departamentach, gdzie przekroczony zostanie poziom 200 zachorowań na 100 tys. mieszkańców. Tak też się stało. Zarządzenia takie wydano w 27 spośród 96 francuskich departamentów i dotyczyły one ogółem 178 dużych centrów handlowych. Według stanu na 8 września br. zarządzenia takie wciąż obowiązywały w 9 departamentach i dotyczyły ogółem 64 dużych centrów handlowych. Natomiast rzekome „obalenie dekretu Macrona o odmowie żywności nieszczepionym”, o którym donosi strona Strażnicy Wolności, to decyzja sądu administracyjnego w Wersalu z 24 sierpnia br. zawieszająca obowiązywanie dekretu prefekta departamentu Yvelines ustanawiającego obowiązek posiadania certyfikatu sanitarnego przy wejściu do dużych centrów handlowych na terenie tego jednego departamentu. W następnych dniach analogiczne decyzje podjęły sądy administracyjne w trzech innych departamentach, z drugiej jednak strony wyroki utrzymujące w mocy zarządzenia prefektów wydały trybunały administracyjne w Paryżu oraz departamencie Haute-Garonne. Rozbieżności w rozstrzygnięciach wynikają ze specyfiki francuskiego prawa, które dopuszcza odmienne interpretacje tych samych przepisów na poziomie lokalnym. Tak czy owak żadnego „obalenia dekretu Macrona” nie było, bo i nie było czego obalać. Na marginesie warto zauważyć, że tekst ze strony Strażnicy Wolności sprawia wrażenie niezredagowanego tłumaczenia maszynowego. Poza generalnie niezwykle koślawą stylistyką wskazywać mogłoby na to np. określenie departamentu Górnego Renu (Haut-Rhin) posiadającego administracyjny numer kodu geograficznego Insee 68 mianem „Wydziału 68” zamiast „Departamentu 68. Również sformułowanie „ogarnięty walką prezydent Francji” sugeruje, że mamy do czynienia z kalką np. z aplikacji Google Translate. To samo dotyczy zdań: „Możesz usłyszeć, jak tłum skanduje unisono w spontanicznym okazaniu solidarności w filmie” oraz „Macron miał również przedłużone przepustki zdrowotne, które potwierdzają, że zostałeś zaszczepiony lub otrzymałeś niedawny negatywny test na Covid, dla obywateli uczestniczących w +miejscach wypoczynku i kultury+ wraz z usługami restauracyjnymi i transportowymi”. O tym, że strona Strażnicy Wolności jest niechlujnie prowadzonym agregatorem tłumaczonych maszynowo fake newsów z jakiegoś anglojęzycznego źródła lub źródeł, świadczy też wiele innych opublikowanych tam tekstów zawierających liczne błędy charakterystyczne dla działania nieradzącej sobie np. z wieloznacznością wyrazów aplikacji Google Translate. Przykładem takiego błędu jest regularne używanie słowa „strzał” (ang. shot) zamiast „zastrzyk” jak chociażby w tytule brzmiącym: „Kim Jarvis: 57-letnia kobieta z Wirginii Zachodniej zmarła niecałe 24 godziny po strzale”. Wbrew pozorom w tekście nie chodzi o strzelaninę lecz o szczepienie.

Żródła

Dostęp 8.09.2021 r., godz. 14.15 https://solidarites-sante.gouv.fr/actualites/presse/communiques-de-presse/article/application-du-pass-sanitaire-dans-les-centres-commerciaux https://www.gouvernement.fr/info-coronavirus/pass-sanitaire https://www.leparisien.fr/yvelines-78/malgre-la-suspension-du-pass-sanitaire-dans-les-centres-commerciaux-des-yvelines-la-partie-nest-pas-perdue-pour-le-gouvernement-26-08-2021-42WEDUJWBBCHPBGOJSMAOQ7WC4.php https://demarchesadministratives.fr/actualites/pass-sanitaire-dans-les-centres-commerciaux-plus-que-8-departements-concernes-des-mercredi https://www.rtl.fr/actu/debats-societe/passe-sanitaire-dans-les-centres-commerciaux-quels-departements-restent-concernes-7900068736 https://dashboard.covid19.data.gouv.fr/vue-d-ensemble?location=FRA https://demarchesadministratives.fr/actualites/extension-du-pass-sanitaire-ce-qui-change-a-partir-de-ce-mercredi-21-juillet