Raport eksperta

Data werdyktu: 19.10.2021 17:36

W mediach społecznościowych ukazał się wpis o rzekomym zgubnym wpływie na zdrowie promieniowania niejonizującego, co miało zostać udowodnione przez tysiące naukowców. W rzeczywistości jest całkowicie odwrotnie, w trakcie 30 lat badań takiego związku nie znaleziono. W 25 tysiącach artykułów naukowych poświęconych efektom biologicznym i medycznym pola elektromagnetycznego, które przeanalizowała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), naukowcy nie znaleźli wystarczających dowodów na związek pola elektromagnetycznego o natężeniu wykorzystywanym w telekomunikacji a negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi. „Były prowadzone długotrwałe badania i na zwierzętach, i na ludziach, i tych badań były tysiące. Stwierdzono, że nie ma żadnego dowodu na to, że takie promieniowanie, które dociera do nas ze słupów, ze stacji nadawczych lub promieniowanie, które wysyła nasz telefon do stacji nadawczej, może szkodzić zdrowiu” – podkreśla prof. Krzysztof Dołowy z Katedry Fizyki i Biofizyki Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Nieprawdziwa informacja o „zgubnym wpływie promieniowania niejonizującego na zdrowie” pochodzi z grafiki zamieszczonej na anglojęzycznym profilu twitterowym „The5GFacts” (Fakty o 5G). „Czy promieniowanie niejonizujące jest szkodliwe dla ludzi? Tysiące naukowców dowiodło, że promieniowanie niejonizujące poniżej wytycznych ICNIRP ma szkodliwy wpływ na zdrowie roślin, zwierząt i ludzi” – przekonują autorzy grafiki, nie precyzują jednak, o jakie badanie chodzi. Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest promieniowanie niejonizujące. Promieniowanie elektromagnetyczne, z uwagi na sposób oddziaływania fal z materią, dzieli się na: niejonizujące i jonizujące. Umowną granicą pomiędzy promieniowaniem jonizującym i niejonizującym jest zakres fal światła widzialnego. Urządzenia telekomunikacyjne, w tym np. stacje bazowe telefonii komórkowej, wytwarzają pole elektromagnetyczne jedynie o charakterze niejonizującym. Charakter niejonizujący fal elektromagnetycznych oznacza, że nie wywierają one negatywnego wpływu na organizm, nie ingerują w budowę komórki, nie modyfikują i nie wpływają na funkcje jej elementów. Promieniowanie niejonizujące wywołuje głównie tzw. efekt termiczny, czyli po prostu nagrzewanie ciała, w największym stopniu skóry i warstw powierzchniowych. Nieprawdziwy wpis w mediach społecznościowych sugeruje ponadto, że szkodliwe jest promieniowanie niejonizujące poniżej wytycznych ICNIRP. Chodzi o Międzynarodową Komisję ds. Ochrony Przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP, ang. International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection). Jest to organizacja, której główny celem jest ochrona ludzi i środowiska przed niekorzystnymi skutkami promieniowania elektromagnetycznego z zakresu niejonizującego. To właśnie ICNIRP jest najbardziej wiarygodnym źródłem informacji. Działania ICNIRP od kilkudziesięciu lat polegają między innymi na opracowaniu i rozpowszechnianiu opartych na ugruntowanych podstawach naukowych zaleceń dotyczących ograniczenia narażenia na promieniowanie niejonizujące. Komisja współpracuje z niezależnymi ekspertami z wielu krajów. Działania te dotyczą takich dziedzin jak: biologia, epidemiologia, medycyna, fizyka czy nawet chemia. Wynikiem współpracy ICNIRP z ekspertami są dokumenty, w których komisja publikuje wytyczne (tzw. Guidelines) dotyczące narażenia na pole elektromagnetyczne. Adresatami wytycznych są m.in.: międzynarodowe organizacje ds. zdrowia, administracje krajowe, organy wspólnotowe, organizacje normalizacyjne. Wszystkie dokumenty przygotowywane przez ICNIRP są dostępne publicznie i bezpłatnie. ICNIRP jest organizacją naukową typu non-profit. Światowa Organizacja Zdrowia oraz Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO, ang. International Labour Organization) formalnie uznają ICNIRP za oficjalnie współpracujący podmiot niepaństwowy. W marcu 2020 r. opublikowano nowe wydanie dokumentu ICNIRP, zawierające wytyczne dotyczące ochrony ludzi narażonych na działanie pola elektromagnetycznego o częstotliwości radiowej w zakresie od 100 kHz do 300 GHz. Rewizję wytycznych ICNIRP ogłoszonych w 2020 r. przeprowadzono z wykorzystaniem dostępnej literatury naukowej opartej na badaniach najwyższej jakości. Analizowana literatura obejmowała badania nad skutkami zarówno krótkotrwałego, jak i długotrwałego narażenia na pole elektromagnetyczne o częstotliwości radiowej, z uwzględnieniem efektów natychmiastowych (np. ból) oraz efektów odsuniętych w czasie (np. nowotwory). Co ważne, literatura uwzględniała również ocenę zgłaszanej nadwrażliwości na pole elektromagnetyczne z zakresu radiowego (EHS, ang. Electromagnetic Hyper Sensitivity). Niezwykle istotny jest fakt, że wytyczne opierają się na rzetelnej wiedzy naukowej wypracowanej w wyniku trwających wiele lat badań naukowych. Dla każdego uzasadnionego naukowo negatywnego dla zdrowia efektu, zgodnie z przedstawionymi zasadami, ICNIRP określa tzw. „próg wystąpienia efektu szkodliwego", czyli najniższą wartość ekspozycji, która ten efekt wywołuje. Progi te, nazywane „ograniczeniami podstawowymi", są ustalane z bardzo wysokim współczynnikiem bezpieczeństwa. W większości państw, w tym w Polsce, prawodawstwo dotyczące tego, jak silne pole elektromagnetyczne jest dopuszczalne w środowisku, oparte jest o wytyczne INCNIRP. Wyniki pomiarów z ostatnich lat wykazują, że natężenie pola elektromagnetycznego w środowisku na terenie Polski utrzymuje się na niskim poziomie.

Żródła

https://www.gov.pl/web/5g/czym-jest-pole-elektromagnetyczne Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy, "Pole elektromagnetyczne a człowiek. O fizyce, biologii, medycynie, normach i sieci 5G" str. 53 https://si2pem.gov.pl/about_pem/ https://www.gov.pl/web/5g/aktualizacja-wytycznych-icnirp https://samorzad.pap.pl/kategoria/telekomunikacja/prof-krzysztof-dolowy-odpowiada-na-pytania-o-wplyw-5g-na-zdrowie-zapis https://www.gov.pl/web/5g/dopuszczalne-wartosci-pola-elektromagnetycznego-w-polsce https://uke.gov.pl/akt/siec-5g-jest-bezpieczna-dla-ludzi,313.html https://www.icnirp.org/cms/upload/publications/ICNIRPemfgdl.pdf https://www.icnirp.org/cms/upload/publications/ICNIRPrfgdl2020.pdf